رؤیا تاج بخش

رهبر حکیم انقلاب، حضرت آیت الله امام خامنه ای، ضمن تبیین دستاوردهای چهار دهه گذشته، جامعه را به جهادی بزرگ برای ساختن ایران اسلامی رهنمون می سازد. مخاطب ویژه این بیانیه جوانان جامعه هستند. ناجا به عنوان مهم ترین نهاد در حوزه حفظ و حراست اجتماع، در ارتباط تنگاتنگ جامعه اسلامی برای رسیدن به تعالی با ایجاد نظم و ضابطه است و در این رهگذر، توجه به رهنمودهای مقام معظم چاره ساز و راه حل چالش های پیش رو است. هدف این مقاله تبیین نقش ناجا در تحقق اهداف مد نظر بیانیه گام دوم انقلاب در رابطه با جامعه اسلامی است. در این پژوهش که به شیوه کتابخانه ای انجام شده، سعی شد حوزه های متنوع و زمینه های فعالیت ناجا جهت تبیین جایگاه جامعه اسلامی، در ارتباط با تحقق بیانیه گام دوم معرفی گردد. با مطالعه هدفمند بیانیه گام دوم، درمی یابیم که پنج بستر علم و پژوهش، معنویت و اخلاق، اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، و سبک زندگی از توصیه های هفت گانه ای است که در بیانیه، ارتباط حداکثری ناجا را در تحقق جامعه اسلامی تبیین می نماید. بر این پایه، ناجا در زمینه پرورش افرادی تخصص محور و دانش بنیان، اخلاق مدار، نقدپذیر، مردم یار، مطالبه گر، و پاسخگو در بالندگی جامعه نقش به سزایی خواهد داشت. در نتیجه، ناجا برای عملیاتی کردن نقش خود نیازمند توانمند سازی و اخلاق مدار نمودن نیروی انسانی جوان و پژوهشگر است.

شاهنشاهی ساسانیان(224- 651.م) را می توان یکی از پررونق ترین و طلایی ترین دوران های فرهنگ، هنر و معماری در تاریخ و باستان شناسی ایران دانست. در این میان معماری، یکی از شاخص ترین عناصر به جای مانده از این سلسله است که آثار آن با گذار بیش از 1500 سال، در گوشه و کنار ایرانشهر ساسانی ماندگار است. این سلسله که سرزمین های تحت فرمانروایی آن از سیحون و جیحون در شرق تا دجله و فرات در غرب امتداد داشت، در بردارنده ی فرهنگ ها و ادیان مختلفی بود. دین رسمی ساسانیان، در آغاز این سلسله توسط اردشیر پاپکان که خود موبد آتشکده ی آناهیتا در شهر استخر بود، دین زرتشتی برگزیده شد و تا پایان این شاهنشاهی باقی ماند. لزوم برپایی آتشکده های زرتشتی یکی از نیازهای مبرم این سلسله بود، که سبک رایج معماری این آتشکده ها، گنبدی بر روی چهارپایه بوده است که پیرامون آن را تالار طواف و اتاق و تالارهای متعدد در بر می گرفته است؛ و امروزه ما این سبک معماری را با نام چهارطاقی می شناسیم. کانون اصلی آتشکده های ساسانی در استان فارس (26 اثر)، به ویژه در جنوب غربی این استان قرار دارد؛ محدوده ایی که در دوره ی ساسانی جزء کوست نیمروز و شهر اردشیر خوره قرار می گرفته است. در این مقاله به معرفی 19 چهارطاقی ساسانی که طی یک بررسی باستان شناسی با عنوان «بررسی باستان شناختی و تحلیل پراکنش چهارطاقی های دوره ساسانی غرب و جنوب غربی استان فارس» در منطقه بالاده، فراشبند و فیروزآباد، طی سال های 1390 و 1391 شناسایی شدند، می پردازیم. در این پژوهش، ما فرضیه ی احتمالی مرکزیت مذهبی شهر اردشیر خوره در شاهنشاهی ساسانی را مورد آزمون و خطا قرار می دهیم. روش پژوهش بدین گونه است که پس از انجام بررسی های میدانی، نخست داده های به دست آمده را معرفی؛ سپس در مطالعه ی کتابخانه ای، استدلال هایی در تائید یا رد این فرضیه مطرح می شود. در پایان، به احتمال فراوان می توان عنوان کرد که به دلیل تمرکز بالای چهارطاقی های ساسانی در محدوده ی شهر اردشیر خوره، این شهر می توانسته مرکز مذهبی شاهنشاهی ساسانی، در تمامی قلمرو ایرانشهر بوده باشد.