کوروش رستمی مسنی

پژوهش حاضر با هدف شناسایی آسیب های روش تدریس درس تعلیم و تربیت اسلامی در مقاطع کارشناسی ارشد دانشگاه های تهران صورت گرفته است. این پژوهش، کیفی است و در آن از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته و نمونه گیری هدفمند و انتخابی برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. تعداد مصاحبه شوندگان 29 نفر هستند. سؤالات پژوهش عبارت اند از: آسیب های روش تدریس درس تعلیم و تربیت اسلامی کدام است؟ راه حل مناسب برای رفع این آسیب ها چیست؟ چه شباهت ها و تفاوت هایی میان نظرات مصاحبه شوندگان وجود دارد؟ برای جمع آوری اطلاعات، ابتدا مصاحبه ها بر روی نوار کاست ضبط شده وسپس برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از رویکرد توصیفی- تفسیری استفاده شده و نتایج پژوهش از درون داده ها و مصاحبه ها به دست آمده است. مهم ترین آسیب های شناسایی شده در این پژوهش، عبارتند از: نبودن محتوا و کتاب های درسی مناسب، عدم تناسب مطالب و محتوا با زندگی دانشجویان، عدم ورود بسیاری از اساتید به هر دو حوزه دین و تعلیم و تربیت، عدم شایستگی برخی اساتید از نظر علمی و اعتقادی، استفاده نکردن اساتید از طرح درس و عدم برنامه ریزی برای تدریس است.

این پژوهش با هدف تبیین نقش راهبردهای حل مسئله بر رشد شاخصهای تربیت دینی از دیدگاه معلمان انجام شده است. شیوه پژوهش ترکیبی با رویکرد اکتشافی است. جامعه پژوهش شامل معلمان دوره های ابتدایی، متوسطه اول و دوم شهرستان بویراحمد و نمونه پژوهش شامل 15 نفر از معلمان در مرحله کیفی است که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند گلوله برفی انتخاب شدند و 48 نفر در مرحله کمّی که شامل معلمان مرحله کیفی و 33 نفر از معلمان آگاه از موضوع است که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از دو ابزار پژوهشی مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های مصاحبه ها از روش تحلیل کیفی و شناسه گذاری و برای تحلیل داده های پرسشنامه از آمار توصیفی و آمار استنباطی (t تک نمونه ای و آزمون فریدمن) استفاده شد. با توجه به یافته های پژوهش، راهبرد های حل مسئله بر رشد پنج شاخص از شاخصهای تربیت دینی از جمله شاخص تفکر و تعقل، معرفت و بصیرت، عزت نفس، اعتدال و شاخص صبر و بردباری تأثیر دارد و به کارگیری راهبرد های حل مسئله توسط معلمان باعث رشد این شاخصهای تربیت دینی می شود.