فاطمه برنکی

ایران از زمان های بسیار دور، مهد هنر فرش بافی بوده است و همواره بهترین فرش ها در ایران تولید می شده است. این هنر آن چنان در ایران رواج داشته که به سختی می توان شهر و یا حتی روستایی را یافت که از آن بهره ای نداشته باشد. طرح های فرش ایران بسیار متنوع است. ساده ترین این طرح ها موسوم به طرح های روستایی و عشایری است که دارای نقوش ساده، شکسته و هندسی است. این فرش ها ذهنی باف بوده و بدون استفاده از نقشه بافته می شوند. فرش های این گروه با وجود بافت درشت و نقش ساده از اصالت در طرح و نقش برخوردار هستند که موجب مقبولیت آن ها می گردد. طالقان یکی از مناطقی است که در حدود صد و پنجاه سال پیش فرش های ذهنی باف زیبا و منحصر به فردی تولید می کرد که متأسفانه ارزش آن ها در خارج از ایران بیشتر شناخته شده است. به همین مناسبت، مطالعه ای در مورد فرش این منطقه انجام شد، پس از انجام مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی، ویژگی های فنی و ظاهری فرش طالقان شناسایی شده و نقش مایه های به کار رفته در فرش طالقان به شش گروه تقسیم بندی شد که عبارتند از: نقوش گیاهی، نقوش حیوانی، نقوش انسانی، نقوش برگرفته از طبیعت، نقوش برگرفته از اشیاء و نقوش ابتکاری. هدف از این مقاله مروری بر ویژگی های فنی و ظاهری فرش طالقان و معرفی اجمالی نقش مایه های به کار رفته در آن است.