محسن قطبی

هدف از پژوهش حاضر مقایسه رشد مهارت های حرکتی درشت در دو بخش مهارت های جابجایی و مهارت های کنترل شیء در کودکان سالم و تالاسمی ماژور بود. شرکت کنندگان این مطالعه 28 کودک با میانگین سنی 813/0± 07/9 سال بودند. 14 کودک سالم و 14 کودک تالاسمی ماژور که در مدارس ابتدایی تحصیل می کردند برای نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از آزمون رشد حرکتی درشت اولریخ (2000) استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون t مستقل تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد بین نمره جابجایی (001.0=P) و نمره کنترل شیء (001.0=P) در دو گروه سالم و تالاسمی ماژور تفاوت معنا داری وجود دارد. همچنین کودکان تالاسمی ماژور در هر دو دسته حرکات درشت ، عملکرد کیفی کمتری از کودکان سالم داشتند؛ بنابراین، با توجه به این که مهارت های بنیادی، پایه و اساس مهارت های حرکتی و رفتار حرکتی آینده این کودکان را تشکیل می دهند و کودکان تالاسمی ماژور نسبت به همسالان در سطح پایین تری قرار دارند، نیاز به برنامه ریزی برای بهبود این مهارت ها مهم می نماید.

مقدمه: تالاسمی ماژور شدیدترین فرم بتا تالاسمی می باشد که در آن لزوماً حیات فرد به تزریق منظم خون و مراقبت پزشکی نیاز دارد. با شروع درمانهایی نظیر تزریق دسفرال و انتقال خون های مکرر , عوارض متعددی در ارگانهای حیاتی بیمار، از جمله چشم که مهمترین عضو حسی می باشد ایجاد می گردد. بینایی به طور ویژه ای در پاسخ های حرکتی- ادراکی، بر کیفیت های حسی دیگر برتری دارد و همچنین به جزئیات، عمق و رنگ حساس است، در نتیجه در کنترل حرکات نقش تعیین کننده ای دارد. این مطالعه با هدف اثر رنگ های اصلی بر ادراک عمق نوجوانان مبتلا به تالاسمی ماژور و مقایسه آن با نوجوانان سالم انجام شده است. روش تحقیق: روش این مطالعه علّی- مقایسه ای (Casual Comp rational ) بوده و نمونه شامل 18 نفر بیمار تالاسمی ماژور و 18 نفر افراد سالم در محدوده سنی 13 تا 17 سال(41/1 ±33/15) میباشد که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. آزمودنی ها در هر رنگ سه نوبت به کمک دستگاه ادراک عمق، رنگ و شکل مورد ارزیابی قرار گرفتند. میانگین هر سه نوبت به عنوان نمره ادراک عمق افراد در آن رنگ مورد استفاده قرار گرفت. نتایج: آنالیز واریانس در اندازه های تکراری نشان داد بین رنگ های اصلی در دوگروه تفاوت معنی داری وجود دارد (0001/0 = pو 564/62=(34 و2)F). همچنین اثر اصلی گروه معنی دار است ( 0001/0= P و334/14=(34و1)F). نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده، شاید یکی از دلایل موثر بر کاهش ادراک عمق افراد تالاسمی ماژور، هیپوکسی و آنمی مزمن ، کاهش تحرک و یا افزایش رسوب آهن در بافت های چشم باشد که در این افراد مشاهده می شود. همچنین با توجه به طول موجهای مختلف، رنگهای مختلف ادراک عمق متفاوتی دارند و رنگ آبی بیشترین خطا را دارد. با توجه به اهمیت ادراک عمق و رنگ در رفتار حرکتی انسان، در این خصوص باید چاره جویی لازم صورت گیرد.

این مطالعه با هدف بررسی اثر رنگ های گرم و سرد بر ادراک عمق ورزشکاران انجام شده است. این مطالعه به روش نیمه تجربی بود و نمونه شامل 72 ورزشکار سطوح دانشگاهی با میانگین سنی 98/1± 88/22 سال بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها در هر رنگ سه نوبت به کمک دستگاه ادراک عمق، رنگ و شکل پژوهش گر ساخته با روایی همزمان 833/0 و پایایی 879/0 که قابلیت ارزیابی ادراک عمق رنگی را با کوچک ترین خطا (یک ده هزارم سانتیمتر) داراست، مورد ارزیابی قرار گرفتند. میانگین این سه نوبت به عنوان نمره ی ادراک عمق افراد در هر رنگ مورد استفاده قرار گرفت. نتایج آزمون t در گروه های همبسته نشان داد که بین ادراک عمق در رنگ های گرم و سرد در ورزشکاران رشته های توپی تفاوت معناداری وجود دارد (0.016=P، df=35، t=-2.54). آزمودنی ها در رنگ های گرم ادراک عمق بهتری داشتند؛ ولی در ورزشکاران رشته های غیر توپی این تفاوت مشاهده نشد (0.05<P). نتایج پژوهش نشان داد که ادراک عمق ورزشکاران در زمینه ی زرد، در رنگ های گرم در ورزشکاران توپی بهتر است. این مسأله شاید به این دلیل باشد که رنگ های طیف نارنجی - سبز – زرد، بیشترین حساسیت و بیشترین گیرنده ها را در شبکیه دارند. هم چنین رنگ های سرد به علت طول موج کوتاه تر، شکست بیشتری نسبت به طول موج های بلند دارند. به علاوه، شاید تمرین مهارت های ادراکی در ورزشکاران توپی دلیل دیگر برتری ادراک عمق باشد.