اعظم صادقی وزین

چکیده: هدف پژوهش حاضر تعیین الگوی اندازه گیری نسخة تجدیدنظر شدة فهرست تنیدگی شغلی (آسیپو، 1998) در بین اعضای هیات علمی دانشگاه انجام شد. 285 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی (150 مرد و 135 زن) با روش نمونه برداری چندمرحله-ای انتخاب شدند و به فهرست تنیدگی شغلی پاسخ دادند. به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی تاییدی ضرایب همبستگی درونی ابعاد چندگانة فهرست تنیدگی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی فهرست تنیدگی شغلی بر پایة نرم افزار AMOS نشان داد که راه حل سه عاملی تجربة سازگاری شغلی مشتمل بر تنیدگی نقش شغلی (اضافه بار نقش، عدم کفایت نقش، ابهام نقش، حدود نقش، مسئولیت پذیری و محیط فیزیکی)، منابع مقابله ای (سرگرمی، خودمراقبتی، حمایت اجتماعی، مقابلة منطقی/شناختی) و فشار فردی (فشار روان شناختی، فشار بین فردی و فشار جسمانی) با داده ها برازش خوبی داشت. به بیان دیگر، نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که در بین معلمان ایرانی، الگوی چندبُعدی نسخة تجدیدنظر شدة فهرست تنیدگی شغلی، یک الگوی اندازه گیری قابل قبول است. در مجموع ، نتایج مطالعة حاضر، با تاکید بر ثبات ساختار عاملی فهرست تنیدگی شغلی و اعتبار این فهرست برای سنجش تنیدگی ابعاد چندگانة تجربة سازگاری شغلی در بین اعضای هیات علمی نشان می دهد که ساختارهای اصلی و سازوکارهای علّی زیربنایی تجارب تنیدگی زا در موقعیت های کاری از اصولی کلی تبعیت می کند.

مطالعة حاضر با هدف آزمون تغییرناپذیری جنسی روابط ساختاری بین عوامل تنیدگی زای نقش شغلی و فشار شخصی با میانجیگری مقابلة شخصی در بین گروهی از اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی انجام شد. تعداد 285 عضو هیأت علمی (150 مرد، 135 زن) به نسخة تجدید نظر شدة سیاهه تنیدگی شغلی (OSI-R؛ آسیپو، 1998) پاسخ دادند. در این مطالعه از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری چندگروهی استفاده شد. نتایج نشان دادند رابطة بین تنیدگی شغلی با مقابلة شخصی منفی معنادار، رابطة بین تنیدگی شغلی و فشار شخصی مثبت معنادار و رابطة بین مقابلة شخصی و فشار شخصی منفی معنادار است. علاوه بر این، مقابلة شخصی، رابطة بین تنیدگی شغلی و فشار شخصی را میانجیگری کرد. همچنین، نتایج نشان دادند در الگوی مفروض برای کل نمونه، تمامی وزن های رگرسیونی از لحاظ آماری معنادار هستند و متغیرهای پیش بین 48 درصد از پراکندگی متغیر فشار شخصی را تبیین می کنند. نتایج مربوط به تغییرناپذیری جنسی روابط ساختاری نشان دادند در زنان در مقایسه با مردان، رابطة بین تنیدگی شغلی و فشار شخصی و رابطة بین مقابلة شخصی و فشار شخصی نیرومندتر است. نتایج پژوهش حاضر ضرورت تمرکز بر نقش متغیر جنس را در آزمون روابط ساختاری بین قلمروهای مفهومی چندگانه بیش از پیش برجسته می سازد.