مرتضى قاسمى حامد

با تأمّل در روایات معصومان : و تصریحات دانشمندان اسلامى، مى توان حدیث را به گونه هاى: عام و خاص؛ مطلق و مقید؛ مجمل و مبین؛ ناسخ و منسوخ؛ محکم و متشابه؛ منطوق و مفهوم؛ نص، ظاهر و مووّل تقسیم کرد. از این میان، سه قسم عام و خاص، ناسخ و منسوخ و محکم و متشابه به احادیثى از معصومان: استناد دارند و سایر اقسام را محقّقان فریقین با تفحّص در انواع احادیث ارائه کرده اند. افزون بر اینها اقسام دیگرى نیز از احادیث مانند احادیث تقیه اى و روایاتى مشتمل بر معانى غیرحقیقى وجود دارند که جداکردن آنها از سایر روایات، از جنبه «دلالت» نیست؛ زیرا در برابر آنها احادیث صریح دیگرى وجود دارد که نشان مى دهد مراد معصومان: چیز دیگرى غیر از ظاهر آنهاست و از این رو، ما آنها را در این تقسیم بندى ننهاده ایم.