مریم جلیل زاده

ضرورت و اهمیت ارتقای قصد کارآفرینانه در دانشجویان و دانش آموختگان، با توجه به سرعت افزایش میانگین تحصیلات جوانان جویای کار در کشور بیش از پیش مورد توجه مسئولان و پژوهشگران قرار گرفته است. پژوهش حاضر به منظور شناسایی عوامل بازدارنده قصد کارآفرینانه در میان دانشجویان دانشگاه تهران انجام می شود. اطلاعات این تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه عمیق با خبرگان به منظور شناسایی عوامل بازدارنده مؤثر بر شکل گیری قصد کارآفرینانه در دانشجویان گردآوری شده است. جامعه آماری 1647 نفر و شامل دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده های فنی، روان شناسی و علوم تربیتی و کارآفرینی دانشگاه تهران است. نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای متناسب و حجم نمونه شامل 138 نفر است. نتایج تحقیق نشان می دهد گرچه در سه بعد نگرش، هنجارهای اجتماعی و خودباوری دانشجویان عوامل بازدارنده خاصی مشهود نیست؛ 89 درصد از دانشجویان حمایتهای اجتماعی مطلوبی را از طرف جامعه به منظور راه اندازی کسب وکار جدید درک نکرده اند. درواقع، از نظر دانشجویان، دانشگاه مشوق ایده-های جدید نیست، آنها مهارتهای کارآفرینانه را در دانشگاه کسب نمی کنند، شرایط اقتصادی ـ اجتماعی برای راه اندازی کسب وکار مساعد نیست.

هدف این مطالعه بررسی مدل رفتار مدنی تحصیلی بر اساس جو عاطفی مدرسه و تجارب مثبت در مدرسه با میانجی گری شکفتگی تحصیلی در دانش آموزان دبیرستانی بود. در یک مطالعه همبستگی از میان دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر خوی در سال تحصیلی 1-1400، تعداد 368 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل رفتار مدنی تحصیلی (گل پرور، 1389)، جو عاطفی مدرسه (پاشا امیری، 1388)، تجارب مثبت در مدرسه (فیورلانگ و همکاران، 2014) و شکفتگی تحصیلی (داینر و بیسواز- داینر، 2008) بودند. داده ها با روش تحلیل مسیر در نرم افزارهای SPSS و Amos تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که مدل رفتار مدنی تحصیلی بر اساس جو عاطفی مدرسه و تجارب مثبت در مدرسه با میانجی گری شکفتگی تحصیلی در دانش آموزان دبیرستانی برازش مناسبی دارد. همچنین، متغیرهای جو عاطفی مدرسه و تجارب مثبت در مدرسه بر شکفتگی تحصیلی و متغیرهای جو عاطفی مدرسه، تجارب مثبت در مدرسه و شکفتگی تحصیلی بر رفتار مدنی تحصیلی اثر مستقیم، مثبت و معنادار دارد. علاوه بر آن، جو عاطفی مدرسه و تجارب مثبت در مدرسه با میانجی گری شکفتگی تحصیلی بر رفتار مدنی تحصیلی اثر غیرمستقیم، مثبت و معنادار دارند (001/0>P). با توجه به نتایج، برای بهبود رفتار مدنی تحصیلی در دانش آموزان دبیرستانی می توان جو عاطفی مدرسه، تجارب مثبت در مدرسه و شکفتگی تحصیلی آنها را از طریق بهبود وضعیت های مختلف مدرسه ارتقاء بخشید.