شفق غلامی شعبانی

متون حکمی و تعلیمی بخش وسیعی از ادبیات فارسی را تشکیل می دهند. بدون شک، اگر «القای ذهنیتی خاص به مخاطب و کوشش برای اقناع و تسخیر ذهن او» مهم ترین هدف این متون نباشد، یکی از مهم ترین اهداف آنها خواهد بود؛ بدین معنا که شاعر یا نویسنده این متون می کوشد تا با مجاب کردن خواننده از نظر فکری، او را به سمت وسویی که دل خواه نویسنده است بکشاند. روش تحقیق حاضر کتابخانه ای و آماری است. این مقاله با بررسی گلستان سعدی، شیوه های مختلف «تسخیر ذهن خواننده» را استخراج و استنباط و آنها را ذیل چهار دسته کلی و نُه زیرشاخه فرعی تقسیم کرده است که بیشترین بسامد آماری در روش های اقناع مخاطب در گلستان ، با 30درصد، از آنِ استدلال و سپس تمثیل با بسامد 6/26 درصد است که دو بعد استدلالی و ادبی ذهن ایرانیان را نشان می دهد.