بهروز پایاب

شیعیان در جهان اسلام از بعد نظری دیدگاه سیاسی خاصی دارند، اما در عمل، از حکومت های مختلفی در شرایط کنونی جهان اسلام دفاع می کنند. عوامل مختلفی میتواند در این مسئله دخیل باشد، اما فرضیه مقاله این است که وضعیت جغرافیایی و ژئوپلتیک شیعیان، نقش مهمی در حمایت عملی آنها از این الگوهای متفاوت دارد. بنابراین، پرسش اصلی این است که کدام عوامل ژئوپلتیکی بر الگوی سیاسی مورد حمایت شیعیان در کشورهای مختلف اثرگذار بوده اند؟ برای بررسی این موضوع، ضمن بحثی تئوریک درباره نحوه تأثیر ژئوپلتیک بر اندیشه سیاسی، میکوشیم تا عوامل مهم اثرگذار بر اندیشه سیاسی شیعیان را که موجب حمایت آنها از الگوهای مختلف سیاسی شده است، تبیین کنیم.

جریان های سیاسی اسلام گرا همواره از نفوذ سیاسی اجتماعی بالایی در جامعه الجزایر برخوردار بوده اند و فعالیت این جریان ها در طول نزدیک به هفت دهه فعالیت ، فرازوفرودهای بسیاری داشته است. هدف این مقاله پاسخ گویی به این پرسش است که صف بندی جدید گروه های اسلام گرا و مواضع آنها در سال های اخیر و به ویژه پس از جنگ های داخلی الجزایر که بعد از سرکوب جبهه نجات اسلامی انجام شد چگونه می باشد؟ برای پاسخ به این پرسش ابتدا مروری بر عوامل مؤثر بر شکل گیری جریانات سیاسی اسلام گرا در الجزایر و روند تحولات این جنبش خواهیم داشت و سپس با روشی توصیفی به بررسی صف بندی جریانات اسلام گرا در آن کشور خواهیم پرداخت. براساس یافته های این پژوهش پس از انحلال جبهه نجات اسلامی و حذف جریان رادیکال از عرصه سیاسی الجزایر، چند گروه اسلام گرا با مشی میانه روانه در عرصه سیاسی الجزایر حضور دارند که تفاوت آنها را می توان در تاکتیک های سیاسی آنها دانست؛ اما همه آنان بر مشی مسالمت آمیز سیاسی تأکید می نمایند.