جمیل یزدان پناه

اهداف: متخصصان معتقدند میزان خلاقیت را می توان با ایجاد محیط مناسب خانوادگی افزایش داد. با توجه به این که دوران کودکی حساس ترین مرحله رشد خلاقیت است، خانواده به عنوان بنیادی ترین عنصر در شکل گیری خلاقیت به شمار می رود. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه دانش افزایی تخصصی مادران در قلمروی خلاقیت، بر رشد خلاقیت کودکان تیزهوش آنها در پایه دوم ابتدایی انجام شد. روش ها: این پژوهش نیمه آزمایشی در جامعه دانش آموزان کلاس دوم یکی از مدارس غیرانتفاعی شهر تهران در سال 1386 انجام شد. نمونه این تحقیق 32 نفر بود که براساس نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزارهای این پژوهش شامل تست هوش رنگی کودکان ریون و تست خلاقیت ژان لویی سلیه بود. طرح پژوهش شامل مراحل پیش آزمون، آموزش برنامه دانش افزایی تخصصی مادران، پس آزمون و مرحله پیگیری بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 15 تحلیل شد و از آزمون T همبسته و تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: تفاوت نمره پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش معنی دار (001/0= p ) بود، ولی در گروه کنترل تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0 ). مقایسه نمره گروه آزمایش و کنترل در مرحله پیگیری تفاوت معنی داری نشان داد (001/0= p ) و عملکرد گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بهتر بود که نشانگر پایداری اثر مداخله پس از دو ماه بود. نتیجه گیری: والدین به عنوان عاملی اثرگذار، نقش موثری در خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارند. طراحی و تدوین برنامه آموزشی مناسب برای والدین و مشارکت آنان در برنامه های آموزشی و تربیتی مدارس، خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را به دنبال خواهد داشت.