فرشاد اندام

مساله انتخاب پیشینه ای به قدمت تاریخ دارد و از این رو فرآیند تصمیم گیری جهت انتخاب گزینه صحیح از میان گزینه های موجود، بخش جدایی ناپذیر در زندگی روزمره انسان به شمار می رود؛ از سویی دیگر با رشد فزاینده دسترسی به اطلاعات و در نتیجه مواجه با گزینه های گوناگون و معیارهای متنوع انتخاب، فرآیند تصمیم گیری نیز پیچیده تر شده است بگونه ای که انتخاب یا رتبه بندی گزینه های مطلوب با استفاده از روش های ساده و سرانگشتی به راحتی میسر نخواهد بود. از آنجائیکه اکثر تصمیم گیری های مدیران تحت تأثیر عوامل مختلف کمّی و کیفی قرار دارد که اغلب این عوامل با یکدیگر در تعارض هستند و آنان سعی می کنند که بین چندین گزینه موجود بهترین گزینه را انتخاب کنند بنابراین اشتباه در تصمیم گیری مستلزم پرداخت هزینه خطاست و هر چه قدرت و اختیارات مدیریت بیشتر باشد این هزینه بالاتر خواهد بود. در این راستا منطق نوتروسوفیک به عنوان جامع ترین نوع منطق غیرکلاسیک برای مواجه با عدم قطعیت و نقصان اطلاعات در فرآیند تصمیم گیری معرفی شد که به مثابه سازوکاری برای مواجهه با عدم قطعیت های موجود در قضاوتهای ذهنی خبرگان به جای سایر رویکردها می تواند از سوگیری نظرات خبرگان کاسته و با اعمال عدم قطعیت موجود در قضاوتهای آنها علاوه بر افزایش انعطاف پذیری بر دقت قضاوت و ارزیابی بیفزاید.

افزایش نگرانی ها در مورد هشدارهای محیطی و تلاش برای کاهش هرچه بیشتر آلاینده های زیست محیطی موجب ظهور مفاهیم جدیدی نظیر مدیریت زنجیره تامین سبز شده است؛ از سویی دیگر چگونگی تعیین مناسب ترین تامین کننده به عنوان مقوله ای استراتژیک در این زنجیره حائز اهمیت می باشد و درصورتی که عوامل محیط زیستی نیز مدنظر قرار گیرند این انتخاب به سادگی نخواهد بود. در این مقاله با تلفیق روش نوسان، تئوری مطلوبیت چندشاخصه و روش ترجیح براساس مشابهت به راه حل ایده آل مدلی جهت انتخاب بهترین تامین کننده سبز ارائه می گردد. در این راستا ضمن بررسی پیشینه موضوع، شاخص های مربوطه احصاء و دسته بندی شدند و سپس با استفاده از نظرات خبرگان و رویکرد فازی شاخص های اصلی تعیین شدند. آنگاه تابع مطلوبیت منفرد شاخص ها براساس دیدگاه های ریسک گریز، ریسک خنثی و ریسک پذیر تصمیم گیرندگان محاسبه شده و ماتریس تصمیم بر مبنای مطلوبیت های متناظر با مقادیر شاخص ها در هر یک از گزینه های تصمیم براساس دیدگاه های مذکور حاصل گردید؛ در نهایت با استفاده از روش ترجیح براساس مشابهت به راه حل ایده آل گزینه های تصمیم اولویت بندی شدند. یافته های تحقیق بیانگر آن است که براساس دیدگاه ریسک گریز گروه قطعات خودرو عظام، براساس دیدگاه ریسک خنثی شرکت تکوین و براساس دیدگاه ریسک پذیر شرکت تکوین از بهترین شرایط برخوردار بوده و در اولویت قرار می گیرند.