مرجان پرورش محسنی

دین مقدس اسلام درباره تمام شئون زندگی -از جمله فعالیت های تجاری و اقتصادی- قوانین و مقرراتی، تعیین کرده و مدعی است که به عنوان آخرین دین الهی، برای همه مشکلات بشر، در همه دوره ها و اعصار، راهکار دارد (اعراف، 158)؛ و وجه مشترک همه راهکارهای مزبور، رسیدن به قرب الهی است. این پژوهش از نوع بنیادی است، و در آن تلاش شده است با روشی علمی، اصولی که رهنمودهای اسلامی، رعایت آن را برای فعالان بخش بازاریابی لازم دانسته، شناخته شود؛ و با توجه به آن اصول، تعریفی از بازاریابی اسلامی، عرضه و مدل مفهومی اولیه ای از بازاریابی اسلامی طراحی شود. برای رسیدن به نتایج فوق باید به دو سوال اصلی زیر پاسخ داد. الف- بازاریابی و فعالیت های حرفه بازاریابی شامل چه اجزا و بخش هایی است؟ ب- نگرش اسلام درباره اجزا ی بازاریابی و فعالیت های حرفه بازاریابی چیست؟ در این پژوهش، ضمن تلاش برای پاسخگویی به دو سوال فوق، مفاهیم مرتبط با فعالیت های بازاریابی از قرآن و منابع معتبر احادیث اسلامی، گردآوری و در قالب مدل کلاسیک مدیریت بازاریابی کاتلر، بازتنظیم شده است. آن گاه، با استفاده از ادبیات تحقیق، مبانی تفکری و فعالیت های مرتبط با هر کدام از مولفه های فرآیند بازاریابی، طبقه بندی شد. سپس، دیدگاه اسلام درباره هر یک از اجزای اصلی و فرعی بازاریابی شناخته شد و بدین ترتیب، بازاریابی اسلامی مورد تحلیل قرار گرفت و مدل مفهومی اولیه ای از بازاریابی اسلامی و نیز تعریفی از بازاریابی از دیدگاه اسلام، عرضه شد.