علی اصغر توفیق

افزایش تقاضا برای انرژی، محدودبودن منابع انرژی فسیلی، و انتشار گازهای گل خانه ای سبب افزایش توجه به انرژی های تجدیدپذیر شده است. یکی از مسائل عمده در این زمینه تعیین روش مناسب قیمت گذاری است. در قیمت گذاری فناوری های تجدیدپذیر متغیرهای کلان و خرد زیادی دخیل اند که ترکیب آن ها حالت های عدم اطمینان زیادی را ایجاد می کنند؛ بنابراین، طراحی مدلی که علاوه بر متغیرها روابط متقابل آن ها را نیز شامل شود سبب افزایش دقت قیمت گذاری می شود. در این مقاله با استفاده از روش پویایی شناسی سیستم ها و شبیه سازی مونت کارلو تأثیرگذاری متغیرها در یک دیگر و مقادیر احتمالی آن ها در آینده تعیین شده است و سپس با استفاده از شبیه سازی مدل قیمت فناوری در آینده مشخص می شود. نتیجه این که متغیرهای دولتی به نسبت بازار تأثیر بیش تری در قیمت و توسعه فناوری دارند. درنهایت، مشخص شد که یارانه بالاترین تأثیر را در روند گسترش و تعیین قیمت فناوری های انرژی تجدیدپذیر دارد.

همگام شدن با تغییرات فن آورانه در عرصه بین المللی برای کشورهای درحال توسعه همچون ایران، نیازمند افزایش توانمندی داخلی در زمینه فن آوری های نوین پیشرفته است. اما، لزوم دست یابی سریع به دلیل دوره عمر کوتاه این فن آوری ها، ضرورت به کارگیری روش های مکمل تحقیق و توسعه داخلی نظیر انتقال فن آوری را بدیهی ساخته است. البته، در شرایط تحریم، مساله انتقال فن آوری صورت جدیدی به خود می گیرد. مقاله حاضر با ارایه مدلی برای انتخاب روش مناسب انتقال فن آوری سعی در تسهیل این فرآیند نموده و در مطالعه موردی، تمرکز اصلی را بر تجهیزات فن آوری نانو به عنوان زیرساخت اصلی توسعه نانوفن آوری قرار داده است. روش پژوهش در این مطالعه، بر دو رویکرد کیفی و کمی استوار است. در بخش کیفی، از روش مصاحبه عمیق و پرسش نامه نیمه ساخت یافته برای استخراج عوامل موثر بر انتقال فن آوری بهره گرفته شده است و در ادامه با استفاده از تکنیک های داده کاوی نظیر روش آنالیز فاکتور و خوشه بندی سلسله مراتبی به توسعه مدل انتخاب گر روش انتقال فن آوری پرداخته شده است. در آخر، برای سنجش اعتبار مدل حاصل، در یک مطالعه موردی با محوریت تجهیزات نانو و با تکنیک تحلیل سلسله مراتبی، روش تحقیق و توسعه مشترک به عنوان مناسب ترین روش انتقال فن آوری در مساله موردنظر انتخاب شده است.

سرعت بالای تغییرات فن اوری، کمبود تجهیزات، ابزارآلات و آزمایشگاههای تخصصی و ضعف دانش فنی و مهارتها از عمده ترین مشکلات پیش روی مدیران تحقیق و توسعه دفاعی است. در سال های اخیر برون سپاری تحقیق و توسعه یکی از روش های نوین مدیریت است که در مواجهه با این کاستی ها و محدودیت ها جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. در کنار تمام مزایایی که برای برون-سپاری بیان می شود، ریسک ها و مخاطراتی را نیز برای سازمان ها به همراه داشته است. از این رو، اجرا و پیاده سازی مدیریت ریسک های برون سپاری تحقیق و توسعه، موضوع مهمی است که نبایستی مورد غفلت قرار گیرد. الگوهای مختلفی برای مدیریت ریسک ارایه شده است که استاندارد PMBOK از معروف ترین آنها است. در این مقاله، به منظور شناسایی و ارزیابی کیفی ریسک های برون سپاری تحقیق و توسعه دفاعی از این استاندارد استفاده شده و منبع اصلی برای جمع آوری اطلاعات، افراد خبره و صاحب نظر در اجرای پروژه های تحقیق و توسعه دفاعی بوده است. با تحلیل اطلاعات جمع آوری شده در قالب پرسش نامه اول، ریسک های برون سپاری تحقیق و توسعه دفاعی شناسایی شده و ساختار شکست ریسک ها بر اساس دسته بندی مناسبی ارایه شده است. در مرحله ی بعدی با تحلیل داده های جمع-آوری شده از پرسش نامه ی دوم، ریسک های شناسایی شده مورد ارزیابی کیفی قرار گرفته و در سه درجه ریسک بالا، متوسط و کم اولویت بندی شده است. \r\n