علیرضا رجائی

مقدمه: هدف مطالعه­ی حاضر، مقایسه­ی سه سیستم تجدیدنظرشده (فعال­ساز رفتاری، بازداری رفتاری و جنگ/گریز/انجماد) نظریه­ی حساسیت به تقویت در بیماران وابسته به مت­آمفتامین با افراد بهنجار بود. روش­کار: این پژوهش علی­مقایسه­ای در شش ماه اول سال 1390 انجام شد. جامعه­ی مورد مطالعه، مردان وابسته به مت­آمفتامین فاقد اختلال سایکوتیک همراه و یا اختلالات بارز محور دو شهر مشهد بودند. از این بین، تعداد 25 نفر به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. هم­چنین 25 نفر از بستگان نزدیک گروه وابسته به مت­آمفتامین که به لحاظ متغیرهای سن، جنسیت و تحصیلات با آن­ها همتا شده بودند به عنوان گروه بهنجار شرکت کردند. نمونه­ها با استفاده از مصاحبه­ی بالینی ساختاریافته­ی راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی،پرسش­نامه­ی اطلاعات جمعیت­شناختی و پرسش­نامه­ی 5 عاملی جکسون ارزیابی گردیدند. داده­ها با آزمون­های کولموگروف-اسمیرنوف، مجذور خی و تی مستقل تحلیل شدند. یافته­ها:گروه وابسته به مت­آمفتامین نسبت به گروه بهنجار از حساسیت بیشتری در سیستم­های تجدیدنظرشده­ی فعال­سازی رفتار، بازداری رفتار، جنگ و انجماد برخوردار بودند (05/0>P) اما در سیستم تجدیدنظرشده­ی گریز، تفاوت معناداری بین دو گروه دیده نشد (05/0<P). نتیجه­گیری: الگوی شخصیتی بیماران وابسته به مت­آمفتامین با افراد بهنجار متفاوت می­باشد. این افراد از یک سو به دلیل حساسیت بالای سیستم بازداری رفتار و از سوی دیگر به دلیل حساسیت بالای سیستم فعال­ساز رفتاری، در شرایطی با احتمال تنبیه از قبیل مقایسه شدن در موقعیت­های اجتماعی و هم­چنین گرایش به تقویت و پاداش از حساسیت بالایی برخوردارند.