مهدی پازوکی

اهمیت‌ اطلاعات‌ و منابع‌ اطلاعاتی‌ در توسعه‌ اقتصادی‌ و انسانی‌، هر روز افزون‌ترمی‌گردد. در کشورهای‌ در حال‌ توسعه‌، این‌ منابع‌، همگام‌ با روندهای‌ جهانی‌، متحول‌ نشده‌ است‌و این‌ کشورها نتوانسته‌اند از این‌ منابع‌ به‌ طور مؤثر استفاده‌ کنند. برای‌ افزایش‌ اثر بخشی‌اطلاعات‌ در توسعه‌، مهم‌ترین‌ گام‌، تغییر نگرش‌های‌ ارائه‌کنندگان‌ و بهره‌گیرندگان‌ از خدمات‌اطلاع‌رسانی‌، نسبت‌ به‌ اطلاعات‌ می‌باشد. در این‌ مقاله‌، با توجه‌ به‌ نقش‌ و اهمیت‌ اطلاعات‌ درتوسعه‌، بر ضرورت‌ تحول‌ در اطلاع‌رسانی‌ و شاخص‌های‌ این‌ تحول‌، تأکید می‌ورزیم‌. آن‌ گاه‌،دلایل‌ عدم‌ استفاده‌ بهینه‌ از اطلاعات‌ در کشورهای‌ در حال‌ توسعه‌، نقش‌ دولت‌ها در هدایت‌اطلاعات‌ و اطلاع‌رسانی‌ و سیاست‌گذاری‌های‌ مناسب‌ در این‌ زمینه‌ را تشریح‌ می‌نماییم‌.

در آغاز مقاله‌، در مورد مبانی‌ نظری‌ ارتباط بهداشت‌ و توسعه‌ و اهمیت‌ منابع‌ انسانی‌ درفرایند توسعه‌ بحث‌ می‌شود و بر لزوم‌ توجه‌ به‌ بعد انسانی‌ در فرایند تعدیل‌ تأکید می‌گردد. دراین‌ مبحث‌، توسعه‌ انسانی‌ فرایندی‌ است‌ از گسترش‌ گزینه‌های‌ مردم‌ و مهمترین‌ این‌ گزینه‌ها،عبارتند از: برخورداری‌ از عمر طولانی‌ و سالم‌، دسترسی‌ به‌ آموزش‌ و پرورش‌ و بهره‌مندی‌ ازسطح‌ زندگی‌ مناسب‌. در ادامه‌، با تأکید بر اولویت‌ بهداشت‌ بر درمان‌، عملکرد برنامه‌ پنجساله‌اول‌ توسعه‌ اقتصادی‌، اجتماعی‌ و فرهنگی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌، بررسی‌ می‌گردد و با ذکرنارساییهای‌ موجود، نتیجه‌گیری‌ می‌شود که‌ اگر در ایران‌، نیمی‌ از بودجه‌هایی‌ که‌ از محل‌ منابع‌دولتی‌ صرف‌ ساخت‌ و ساز بیمارستانها می‌شود، فقط برای‌ مدت‌ پنج‌ سال‌ صرف‌ بهداشت‌ وایجاد لوله‌کشی‌ آب‌ سالم‌ در روستاها و شهرهای‌ کوچک‌ شود، اثری‌ به‌ مراتب‌ بهتر در حرکت‌توسعه‌، به‌ جای‌ می‌گذارد. برای‌ تحقق‌ این‌ امر، باید با تحول‌ در برنامه‌های‌ کلان‌ دولت‌، یک‌ نظام‌کارآمد بهداشتی‌ طراحی‌ و اجرا شود.