فاطمه پسند

هدف این پژوهش هنجاریابی حرکات درشت و ظریف کودکان 6-3 ساله و تعیین روایی و پایایی آن در شهرستان شیراز است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را کودکان شیراز تشکیل می دهند که در آن 1524 کودک 6-3 ساله به طور خوشه ای – طبقه ای از مهد کودک ها، مراکز بهداشتی، کانون های فرهنگی و سالن های ورزشی جمع آوری شدند. در این پژوهش حرکات درشت و ظریف در کودکان از طریق آزمون رشد دنور II مورد مشاهده قرار گرفت. در بخش حرکات درشت مهارت هایی چون پرش افقی، حفظ تعادل و در حرکا ت ظریف مهارت هایی چون روی هم گذاشتن مکعب، تقلید خط عمودی، چرخش انگشت شست و ... وجود داشت. پایایی آزمون از طریق روش آزمون – بازآزمون روی 83 کودک و با فاصله زمانی 10-7 روز محاسبه شد که ضریب توافق آن 87/91 درصد به دست آمد. ضریب روایی با استفاده از تحلیل واریانس (نظریه آلن وین، 1979) به دست آمد. همچنین با استفاده از آمار توصیفی روند حرکتی کودکان، تفاوت های جنسیتی و جداول هنجار سنی به تفکیک مواد آزمون تهیه شد. یافته های پژوهش نشان داد که آزمون دنور II پایایی و روایی زیادی دارد. آزمودنی های پژوهش حاضر در حرکات درشت و ظریف، در تمام نقاط درصدی نسبت به کودکان دنور عقب تر بودند. داده های مربوط به دو جنس نشان داد که در بخش حرکات ظریف تفاوت معنی داری بین دو جنس وجود دارد، اما در بخش حرکات درشت این تفاوت معنی دار نیست. همچنین مشخص شد که از این آزمون می توان برای اندازه گیری حرکات درشت و ظریف در کودکان 6-3 ساله استفاده کرد. ازاین رو پیشنهاد می شود، که مراکز مسئول برنامه های حرکتی – فعالیت بدنی را با همکاری متخصصان تربیت بدنی برای جبران این عقب ماندگی ها تدوین و اجرا کنند. آزمون دنور II در بخش حرکات ظریف و درشت استاندارد شده و برای شهر شیراز دارای روایی و پایایی و جداول نورم است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل پویای مؤثر در حرکات درشت کودکان نه تا 12 ماهه بوده است. این پژوهش مطالعه ای توصیفی- پیمایشی است که با درنظرگرفتن نوع و اهداف آن در حیطه پژوهش های کاربردی است. تعداد 283 کودک به وسیله مقیاس مرحله- سن غربالگری شدند. مقیاس های مورداستفاده شامل فراهم سازه محیط خانه برای تکامل حرکت اطفال، دلبستگی والدین پس از زایمان، پرسش نامه فرصت محیطی، پرسش نامه فعالیت بدنی عادتی بک و پرسش نامه سلامت عمومی بودند. عوامل مؤثر در رشد حرکات در سه بخش عوامل فردی، عوامل مادر و عوامل محیطی کودک دسته بندی شدند. برای تجزیه وتحلیل داده های کیفی از تی مستقل و برای تحلیل داده های کمی از مانوا، رگرسیون خطی به روش گام های منطقی و مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج معادلات ساختاری نشان داد که عوامل فردی با ضریب اثر استاندارد برابر با 85/0 بیشترین تأثیر را بر رشد حرکات درشت داشتند و بعد از آن، عوامل محیطی با ضریب استاندارد برابر با 42/0- و عوامل مادرِ کودک با ضریب استاندارد برابر با 14/0 رشد حرکات درشت را پیش بینی کردند. نتایج رگرسیون نشان داد که در قسمت عوامل فردی، انگیزش و در قسمت عوامل محیطی، فراهم سازه محیط خانه سهم معناداری در پیش بینی حرکات درشت داشتند. نتایج پژوهش حاضر تأکیدی بر مدل برانفن برنر است. برانفن برنر ادعا می کند که رشد و تکامل طفل در ابتدا تحت تأثیر عوامل فردی و بیولوژیک او است و سپس، متأثر از عوامل محیطی طفل است.