احمد نخجوانی

" هدف این مقاله، بررسی فقر در اقتصاد ایران با استفاده از آمار هزینه و درآمد خانوارها به عنوان شاخصی برای ترسیم وضعیت فقر طی سال های 1361 تا 1382 است. اساس این بررسی، بر این پایه استوار است که افزایش یا کاهش و همچنین مصرف کالاها در سبد مصرف خانوارها نشان از تغییر اوضاع زندگی آنان دارد. ملاک قضاوت درباره تغییر ساختار و روند شاخص ها نیز «نظریه انگل» درباره رفتار مصرفی خانوارهاست که می گوید با بهبود اوضاع اقتصادی زندگی خانوارها، سهم مصرف کالاهای خوراکی کاهش می یابد. بررسی های انجام شده نشان می دهد که اوضاع اقتصادی خانوارهای ایرانی طی دو دهه گذشته شرایط نگران کننده ای داشته است و خانوارها به شکل فزاینده ای تحت فشارهای اقتصادی بوده اند. همچنین این نتیجه به دست می آید که تغییر ساختار مصرف خانوارها نه به خاطر بهبود اوضاع فقر در کشور، که ناشی از وجود فشارهای اقتصادی بوده است."

"تغییر و تحولات رخ داده در کیفیت زندگی مردم کشورهای توسعه یافته جهان را باید مرهون برنامه ریزی های صحیح و شایسته گردانندگان اقتصاد این کشورها دانست. بی گمان با واگذاری همه امکانات کشور و دادن اختیار قانونگذاری و تعیین تکلیف برای همه به دست گروهی به عنوان گردانندگان جامعه، انتظار بر این است که اقتصاد ملی به گونه ای راهبردی شود که هر آینه رفاه اقتصادی و شایط زندگی مردم بهبود یابد. بر این اساس، بررسی روند دگرگونی رفاه اقتصادی خانوارها طی زمان بسیار جالب به نظر می رسد و از آن می توان به عنوان شاخصی برای سنجش موفقیت مدیریت اقتصاد و میزان دستیابی به اهداف متصور راهکارهای توسعه بهره جست. با توجه به اهمیت این موضوع، در نوشتار حاضر تلاش می شود شرایط اقتصادی زندگی خانوارهای کشور در سال 1380 با نگاهی گذرا به آنچه طی بیست سال گذشته پس پشت نهاده شده است، بررسی شود. "