جهانی شدن در پرتو اسلام (مقاله پژوهشی حوزه)

ایده جهانی شدن، ایده مقدسی است. غربی‏ها تلاش می‏کنند که از این ایده مقدس سوء استفاده کنند و خود را با همه معیارهای استکباری و شیطانی خود بر جهان بشریت حاکم سازند و خلاصه جهانی بسازند هماهنگ با ایده‏ها و هواهای نفسانی خود؛ ولی اسلام می‏خواهد جهانی بسازد هماهنگ با ایده‏های الهی و معیارهای فطری و پایدار، جهانی که در پرتو یکتاپرستی و تقوا، همه اعضا و اجزای آن، یگانه شده باشند و «امّت واحده» الهی و اسلامی تحقق یابد. در ادامه مقاله جهانی شدن، این بحث را پی می‏گیریم.
و حالا نوبت اسلام است که خود را در عرصه جهانی شدن، پیشتاز همه «ایسمها» و جنبش‏ها و ایده‏ها و انگیزه‏ها قرار دهد و در این میدان گسترده و پهناور، یکّه تاز باشد.
اسلام به پیروان خود آرمانهایی بلند که نه زمینی بلکه عرشی است و نه مُلکی بلکه ملکوتی است القا کرده است.
گستره جهانی امت واحده اسلامی
اسلام از قوم واحد یا طایفه واحد یا ملّت واحد، سخن نمی‏گوید، بلکه از «امّت واحدة» سخن می‏گوید.
امّت واحده اسلام در مرزهای قومی و طایفه‏ای و نژادی و ملّی و مملکتی و منطقه‏ای و قارّه‏ای و اقلیمی نمی‏گنجد. امّت واحد، جهان میهنی است که همهکره زمین را «ارض الله»(1) و وطن خود می‏شناسد.
امت واحده، مأمور است که زمین خدا را عرصه تکاپوی خداپرستان قرار دهد و از لوث وجود همه آنهایی که به گونه‏ای اسیر شرک شده‏اند، پاک سازد. قرآن کریم در خطاب به اهل ایمان است که می‏گوید:
«یا عِبادیَ الَّذِینَ آمَنُوا اِنَّ اگرْضی واسِعَة فَاِیّایَ فَاعْبُدُون».(2)
«ای بندگان من که ایمان آورده‏اید، زمین من گسترده است. پس تنها مرا بپرستید».
به قول اقبال لاهوری:
لرد مغرب آن سرا پا مکر و فن
او به فکر مرکز و تو در نفاق
تو اگر داری تمیز خوب و زشت
چیست دین برخاستن از روی خاک
با وطن اهل وطن را نسبتی است
در تب و تاب است از سوز درون
بردمد از مشرق خود جلوه مست
فطرتش از مشرق و مغرب بری است
اهل دین را داد تعلیم وطن
بگذر از شام و فلسطین و عراق
دل نبندی با کلوخ و سنگ و خشت
تا ز خود آگاه گردد جان پاک
زانکه از خاکش طلوع ملّتی است
تا ز قید شرق و غرب آید برون
تا همه آفاق را آرد به دست
گرچه او از روی نسبت خاوری است(3)
مفهوم وحدت و ملاک‏های آن از نظر اسلام
امّت واحده قرآنی، امّت جهانی است. انسان‏ها هر کدام یک واحد حقیقی مستقل می‏باشند و به هیچ وجه نمی‏توانند با یکدیگر به وحدت حقیقی برسند؛ چرا که وحدت حقیقی دو شی‏ء، تنها از راه ترکیب حقیقی آنها ممکن است؛ به گونه‏ای که هر کدام در دیگری فانی و
_______________________________
1. «اگلَمْ تَکُنْ اگرضُ اللهِ واسعةً فَتهاجِروا فِیها»(نساء/99).
2. عنکبوت/56.
3. کلیات اشعار فارسی اقبال لاهوری صفحه 304 و 305(کتابخانه سنائی1343).
_______________________________
مضمحل شود و از در آمیختن آنها با یکدیگر، شی‏ء ثالثی پدید آید، با خاصیتی جدید که هیچ یک آنها نیست و به اصطلاح نمی‏توان به حمل اوّلی یا به حمل شایع صناعی، این همانی را بر آنها اطلاق کرد، هرگاه اتم اکسیژن و اتم هیدرژن با یکدیگر ترکیب شوند، مولکول آب پدید می‏آید. نه اکسیژن، آب است نه هیدرژن. مولکول آب، خاصیت یا خاصیت‏هایی دارد که در هیچکدام از اجزاء نیست. آب، خاصیّت شویندگی و تطهیر و رفع عطش دارد و سه چهارم وزن یک انسان را تشکیل می‏دهد. از این گونه ترکیبات در طبیعت بسیار است و دانش کهن‏سال شیمی که روز به روز گسترده‏تر شده است درباره آنها سخن می‏گوید. واضح است که دو یا چند انسان، محال است که با یکدیگر ترکیب شوند و واحد جدیدی که همان مرکب حقیقی است، پدید آورند.
اگر وحدت حقیقی ممتنع است، ولی وحدت غیر حقیقی ممکن است. انسان‏ها می‏توانند با حفظ استقلال وجودی و انفرادی خویش، چنان وحدتی پیدا کنند که همچون روح واحد در پیکرهای مختلف باشند. مثنوی در مسأله بیان اتحاد عاشق و معشوق چنین گفته است:
لیک از لیلی وجود من پر است
ترسم از فصّاد اگر فصدم کنی
داند آن عقلی که او دل روشنی است
من کیم لیلیّ و لیلی کیست من
این صدف پر از صفات آن دُر است
نیش را ناگاه بر لیلی زنی
در میان لیلی و من فرق نیست
ما یکی روحیم اندر دو بدن(4)
هرگاه عشق جنسی و محبت حیوانی که صد البته مجازی و ناپایدار است می‏تواند دو جنس مخالف را این گونه که مولوی گفته است، از کثرت به وحدت و از دوگانگی به یگانگی برساند، عشق انسانی و محبت معنوی که هم حقیقی و هم پایدار است چگونه خواهد بود؟ باز هم مولوی می‏گوید:
_______________________________
4. کلیات مثنوی، جلد پنجم، صفحه 493(چاپ کتابفروشی اسلامیه، تهران).
_______________________________
جان حیوانی ندارد اتحاد
گر خورد این نان نگردد سیر آن
بلکه این شادی کند از مرگ آن
جان گرگان و سگان از هم جداست
جمع گفتم جانهاشان من به اسم
همچو آن یک نور خورشید سما
لیک یک باشد همه انوارشان
چون نماند خانه‏ها را قاعده
تو مجو این اتّحاد از جان باد
ور کشد بار این نگردد آن گران
از حسد میرد چو بیند برگ آن
متّحد جانهای شیران خداست
کان یکی صد جان بود نسبت به جسم
صد بود نسبت به صحن خانه‏ها
چون تو برگیری تو دیوار از میان
موءمنان مانند نفس واحده(5)
همان‏طوری که در ترکیب حقیقی باید دو شی‏ء دارای میل ترکیبی نسبت به یکدیگر باشند و هر کدام دارای خلأی وجودی باشند که به وسیله دیگری پر شود و گرنه محال است که بتوانند با یکدیگر ترکیب شوند، در ترکیب غیر حقیقی نیز باید هر کدام از دو یا چند فرد بتوانند خلأ وجودی و روحی یکدیگر را پر کنند و پاسخگوی نیازهای یکدیگر باشند. از اینجاست که می‏بینیم باید در میان افراد، رابطه‏ای محکم برقرار شود، تا آنها را به یکدیگر پیوند دهد. این همان چیزی است که ملاک وحدت است. ملاک‏ها می‏تواند مادّی باشد و می‏تواند معنوی باشد.
برای وحدت انسان‏ها ملاک‏های مختلفی مطرح است : مانند خویشاوندی، قومیت، نژاد، زبان، خاک، تحزّب و غیره. هیچکدام از این ملاک‏ها نمی‏توانند ایده جهان میهنی و جهانی شدن را تحقق بخشند. بسیار اتفاق افتاده است که خویشاوندها و افراد یک طایفه و هم نژاد و هم زبان و هم وطن و هم حزب، به جان یکدیگر افتاده و خشونت بارترین رفتار را نسبت به یکدیگر مرتکب شده‏اند. باید به دنبال ملاکی قوی و رشته وحدتی ناگسستنی بود. اگر همدلی پدید آید، زبان‏ها و هدف‏ها یکی می‏شود. داستان حضرت سلمیان‏علیه السلام و مرغها شنیدنی است:
_______________________________
5. همان ، جلد چهارم، صفحه350.
_______________________________
چون سلیمان را سراپرده زدند
هم زبان و محرم خود یافتند
جمله مرغان ترک کرده جیک جیک
هم زبانی خویشی و پیوندی است
ای بسا هندو و ترک هم زبان
پس زبان محرمی خود دیگر است
غیر نطق و غیر ایماء و سِجِلّ
جمله مرغانش به خدمت آمدند
پیش او یک یک به جان بشتافتند
با سلیمان گشته «أفصحُ من أخیک»
مرد با نامحرمان چون بندی است
ای بسا دو ترک چون بیگانگان
همدلی از هم زبانی بهتر است
صد هزاران ترجمان خیزد ز دل(6)
پیامبران الهی ، طراحان وحدت انسان‏ها
پیامبران خدا طراح برنامه‏ء همدلی انسان‏هایند. هر چند پیامبران خدا کثرتی چندین هزار تنی دارند و هر چند شرایع آنها متعدد و متکثر است؛ ولی چنان وحدتی بر روح پاک و بی آلایش و معصوم آنها حاکم است که اگر نیک بنگری جز وحدت و یگانگی چیزی نمی‏بینی. همه آنها تحت دو گروه عمده قرار می‏گیرند:پیامبران تشریعی و پیامبران تبلیغی. پیامبران تبلیغی جز تبلیغ شریعت پیامبران تشریعی هدفی و وظیفه‏ای ندارند. گویی به تمام وجود خود، در وجود پیامبران تشریعی فانی شده‏اند و همگی آنها نفس واحدی هستند در اجسادی بسیار.
حضرت یوسف که در زندان مصریان اسیر و گرفتار بود و به حکم تقیه، دین خود را ظاهر نمی‏کرد، هنگامی که خواب دو زندانی را تعبیر کرد، پرده از راز خود برداشت و به آنها گفت:
«اِنّی تَرَکْتُ مِلّةَ قَومٍ لا یُوءْمِنُونَ بِاللهِ وَهُمْ بِالاعلیها السلام‏خِرَةِ هُمْ کافِرُونَ* واتَّبَعْتَ مِلّةَ آبائی اِبْراهِیمَ وَاِسْحاقَ وَیَعقُوب».(7)
«من از آیین مردمی که به خدا ایمان نیاورده و به آخرت کفر می‏ورزند، روی گردانیده و کیش پدرانم ابراهیم و اسحاق و یعقوب را پیروی کرده‏ام».
_______________________________
6.همان، جلد اوّل، صفحه 34.
7. یوسف/37 و 38.
_______________________________
آری چنین مقامی که شخص به خاطر آن بتواند اسرار عوالم روءیا را کشف کند و به دو هم بند خود از راه تعبیر روءیای آنها بگوید که یکی آزاد و دیگر محکوم به مرگ و اعدام می‏شود، در خور هر کسی نیست، بلکه یوسفی باید موحّد و مخلص و فداکار و صبور و شکیبا و گریزان از همه انحای شرک خفی و جلی و سرسپرده در برابر انبیای سلف برخوردار از فضل الهی که به چنین مقامی نایل آید.
نبوت تشریعی نیز هر چند از نوح آغاز شده و به وجود صاحب جود پیامبر اسلام خاتمه یافته؛ ولی اینها نیز از هم جدا نیستند. حضرت عیسی، هم تصدیق موسی کرد و هم به ظهور باهرالنور حضرت احمدصلی الله علیه و آله و سلم با عبارت «مُبَشِّراً بِرَسُولٍ یَاْتِی مِنْ بَعْدی اسمُهُ اگحْمَد»:«و به فرستاده‏ای که پس از من می‏آید و نام او «احمد» است، بشارت دهنده‏ام»(8) بشارت داد. قرآن مجید پیامبر خاتم را با همه شاگردان مکتبش این گونه معرفی کرده است:
«آمَنَ الرَّسُول بِما اُنْزِلَ اِلَیْهِ مِنْ رَبّهِ وَالْمُوءْمِنُونَ کُلٌّ آمَنَ بِاللهِ وَمَلائِکتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لا نُفَرِّقُ بَیْنَ اگحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ».(9)
«پیامبر و موءمنان به آنچه از جانب پروردگار نازل شده بود، ایمان آوردند. آنها همگی به خدا و فرشتگان و کتابهای آسمانی ایمان آورده و همگی (با شعار واحد) می‏گویند: میان هیچیک از پیامبران (از نظر رسالت و سفارت الهی) فرق نمی‏گذاریم».
فرق نگذاشتن به این معنی نیست که همه پیامبران را در یک رتبه قرار دهند و هیچگونه امتیازی برای هیچیک آنها قائل نباشند؛ چرا که خداوند متعال فرموده است:
«تِلْکَ الرُّسُلُ فَضّلنا بَعْضَهُمْ عَلی بَعْض».(10)
«آن پیامبران را برخی بر برخی برتری داده‏ایم».
_______________________________
8. صف/6.
9. بقره/286.
10. بقره/255.
_______________________________
در ادامه آیه فوق از این که برخی از آنها با خداوند بلاواسطه تکلم می‏کرده‏اند و خداوند به برخی از آنها درجات بالاتری داده خبر داده است.
آسیب‏های تمدن غربی
بنابراین، انبیا و ادیان و شرایع آنها کثرت و تعدد و چندگانگی ندارند. خدا یکی است. دین خدا هم یکی است. پیامبران همگی مبعوث از جانب همان خدای واحداند و هر کسی جز این بگوید، راهش جز راه انبیاء نیست؛ بلکه راهش راه شیطان است. نغمه‏های پلورالیستی وسکولاریستی غرب همانند ترانه‏های شهوت انگیز آنها همه شیطانی است و دریغ است که شرقیان با این همه سرمایه‏های معنوی در دام آنها گرفتار شوند و اصالت و معنویت خود را پیش پای غرب ملحد و غارتگر و چپاولگر و قاتل انسان‏های مظلوم و بی‏گناه و قهرمان شکنجه‏گری در ابوغریب و گوانتانامو قربانی کنند. افسوس که شرق در برابر غرب خود را باخته است. باز هم قطعه‏ای از اقبال:
شرق را از خود برد تقلید غرب
قوت مغرب نه از چنگ و رباب
نی ز سحر ساحران لاله روست
قوت افرنگ از علم و فن است
حکمت از قطع و بُرید و جامه نیست
علم و فن را ای جوان شوخ و شنگ
اندر این ره جز نگه مطلوب نیست
فکر چالاکی اگر داری بس است
باید این اقوام را تقلید غرب
نی ز رقص دختران بی حجاب
نی ز عریان ساق و نی از قطع موست
از همین آتش چراغش روشن است
مانع علم و هنر عمامه نیست
مغز می باید نه ملبوس فرنگ
این کله یا آن کله مطلوب نیست
طبع درّاکی اگر داری بس است(11)
و همو گوید:
_______________________________
11. کلیات اشعار فارسی اقبال لاهوری، صفحه 369.
_______________________________
غربیان را زیرکی ساز حیات
زیرکی از عشق گردد حق شناس
خیز و نقش عالم دیگر بنه
شعله افرنگیان نم خورده‏ای است
زخمها خوردند از شمشیر خویش
سوز و مستی را مجو از تاکشان
زندگی را سوز و ساز از نار توست
شرقیان را عشق راز کاینات
کار عشق از زیرکی محکم اساس
عشق را با زیرکی آمیزده
چشمشان صاحب نظر دل مرده‏ای است
بسمل افتادند چون نخجیر خویش
عصر دیگر نیست در افلاکشان
عالم نو آفریدن کار توست(12)
انسان غربی، غرب را به لجن‏زار گناه و فساد، کشیده است. هر چند در میدان صنعت و تکنیک، بال گشوده است، امّا در میدان معنویت و اخلاق، پر و بال سوخته است. اگر چه در میدان پزشکی، جرّاحی، برای خود اعجاز مسیحا قائل است، ولی از بیماری‏های روحی خود رنجور و ناتوان است. انسان غربی دانش اندوخته، ولی دل را از کف انداخته است. با این ددمنشی و دیو سگالی داعیه جهانی سازی دارد و می‏کوشد که حتی با بمب‏های پانزده تنی هم که شده، خود را با همه پستی‏ها و درنده خوییهایش بر جهان بشریت تحمیل کند و کشورهای جهان سوم را در قبضه اقتدار خود درآورد. آن آزادی‏ای که می‏خواهند به شرق و مخصوصاً به خاورمیانه بزرگ صادر کنند، چیزی جز کار آن صیادی که گوسفندی را از دهان گرگی نجات داد، نیست. صیاد، گوسفند را از دهان گرگ گرفت؛ ولی:
سحرگه کارد بر حلقش بمالید
که از چنگال گرگم در ربودی
روان گوسفند از وی بنالید
ولیکن عاقبت گرگم تو بودی
امّا آنچه اسلام می‏خواهد غیر از اینهاست. اسلام برای وحدت جهان بشری و پیوند میان انسانها و جهانی سازی تز بنیادی و بسیار موفقی دارد. تز اسلام، تشکیل «امت واحده» است بر اساس تقوا و
_______________________________
12. همان، صفحه 306.
_______________________________
عبادت. قرآن کریم با طرح شعار ایده آل «امت واحده» می‏گوید:
«اِنَّ هذِهِ اُمّتُکُمْ اُمّةً واحِدةً وَاگنَا رَبّکُمْ فَاعْبُدُون».(13)
«این امّت شما امّت واحده است و من پروردگار شمایم. مرا پرستش کنید».
و نیز می‏گوید:
«وَاِنَّ هذِهِ اُمّتُکُمْ اُمّةً واحِدةً وَاگنَا رَبّکُمْ فَاتقُون».(14)
«و این امّت شما امّت واحده است و من پروردگار شمایم. از من بپرهیزید»(و راه غلط نپیمایید).
به خوبی واضح است که ملاک وحدت امت اسلامی، پرستش پروردگار یگانه و تقواست. همه انسان‏ها می‏توانند زیر پرچم یکتاپرستی و تقوا گرد آیند و از یک وحدت آرمانی و پایدار که از هیچ باد و باران و توفانی گزند نمی‏بیند برخوردار شوند.
جالب این است که هر دو سوره‏ای که متضمن دو آیه فوق است، مکّی است. یعنی قرآن کریم شعار وحدت را در روزهایی مطرح کرد که مسلمانان در نهایت ضعف بودند و حتی جان رهبر اسلام همواره در معرض خطر بود. آیه زیر گویای شرایط تلخی است که شخص پیامبر اکرم‏صلی الله علیه و آله و سلم گرفتار آن بود و طبعاً پیروانش نیز در شرایطی تلخ و دشوار به سر می‏بردند و هیچکدام امنیت نداشتند.
«وَاِذْ یَمْکُرُ بِکَ الَّذِینَ کَفَرُوا لیُثْبِتُونَ اگوْ یَقْتُلُوک اگوْ یخرجُوکَ وَیَمْکُرُونَ وَیَمْکُرُ اللهُ وَاللهُ خَیْرُ الْماکِرین».(15)
«به یاد آور زمانی را که کافران توطئه می‏کردند که تو را بازداشت کنند یا بکشند یا تبعید کنند. آنها توطئه می‏کردند و خداوند توطئه آنها را خنثی می‏کرد و خداوند، بهترین مجازات کننده مکر کنندگان و توطئه‏گران است».
در چنین شرایطی منشور «امّت واحده» را به اطّلاع جهانیان رساندن و با قاطعیت، مژده تحقق آن را دادن، خود معجزه بزرگی
_______________________________
13. انبیاء/93.
14. موءمنون/55.
15. انفال/31.
_______________________________
است و حکایت از آن دارد که هم گوینده و هم ابلاغ کننده آن کمترین تردیدی در تحقق آن ندارند. گویی همان روزها خداوند به انسان‏های بیدار اطمینان داد که انسانیت را با حکمت و تدبیر خود به سوی چنین قلّه‏ای سوق می‏دهد و با همان جمعیت اندک و ضعیف نو مسلمان، جهان بشریت را زیر پرچم پرستش و تقوا گرد می‏آورد.
طبق جهان بینی اسلامی مردم دو گروهند: اهل توحید و تقوا و اهل شرک و بی‏تقوایی. ولی آرام آرام گروه اوّل پیشروی می‏کند و گروه دوم را مغلوب می‏سازد؛ آن هم نه به قدرت شمشیر و اسلحه و بمب 15تنی، بلکه به قدرت فطرت انسانی و نقش معنویت و توحید و تقوا و امدادهای غیبی.
اعتراف‏های بینانگذار نظریه برخوردن تمدن‏ها
به همین جهت است که به گفته ساموئل هانتینکتون نظریه پرداز آمریکایی امروز تمدن اسلامی مهم‏ترین بلوک ایدئولوژیکی است که سر راه تمدن غرب قد علم کرده و تمدن غربی را از فزون خواهی‏ها و جاه طلبی‏هایش باز داشته است.
به عقیده وی پیروزی انقلاب اسلامی، تنها یک انقلاب داخلی و ملّی و مملکتی نبود؛ بلکه اعلام یک جنگ پنهان میان دو تمدن بود. با پیروزی این انقلاب که شاید در آغاز برای غربی‏ها کم اهمیت جلوه می‏کرد دنیا دستخوش بی‏ثباتی‏هایی شد و نظم و نظام تحمیلی غرب را زیر سوءال برد.
او معتقد است که اشغال افغانستان و عراق توسط آمریکا، موجب شد که کانون‏هایی برای برخورد دو تمدن به وجود آید و آرام آرام گسترش یابد و سرانجام چوب آن بر سر خود آمریکا فرو می‏آید.
او گفته است که پیروزی آمریکا در عراق، تنها در برابر صدام است و سرانجام به دست مردم عراق شکست می‏خورد.
غرب باید این واقعیت را قبول کند که با وجود تمدن اسلامی هرگز نخواهد توانست مانند بعد از جنگ جهانی دوم بر جهان تسلط یابد.
به نظر او برخورد دو تمدن اسلام و غرب، در همه جای دنیا و هر کجا که غربیان و مسلمانان حضور دارند،چشمگیر است. آنچه در این سال‏ها در کوزوو، بوسنی، چچن، کشمیر، فلسطین، افغانستان و عراق اتفاق افتاده، همه و همه برای خروج از زیر سلطه غرب و «نه گفتن» به زورگویی‏ها و تجاوزات جهان‏خواران است. غربی‏ها این برخوردها را رویکرد افراطی و بازگشت به وحشیگری تلقی می‏کنند و می‏کوشند که با عنوان کردن بنیادگرایی و الفاظی از این قبیل به انزوایش بکشانند و چه خیال پوچی!
او معتقد است که آمریکا برای برخورد با تمدن اسلامی باید دست از افراط و یک‏جانبه گرایی بردارد و با اروپا کنار بیاید، تا بتواند تمدن غرب را در برابر تمدن اسلام حفظ کند؛ آرزویی که باید به گور ببرد.
هر چه بر دامنه اختلافات آمریکا و اروپا که در حوزه قدرت و فرهنگ بسیار گسترده است افزون می‏شود، زمینه رشد و پیشروی تمدن اسلامی فراهم‏تر می‏گردد.
به نظر او تنها چیزی که غرب می‏تواند در مقابله با اسلام به آن دل‏خوش کند، اختلافات کشورهای اسلامی است.(16)
ولایت عامّه خداوند و مظاهر آن
طبق آیه شریفه «وَهُوَ الوَلِیُّ الْحَمید»(17) خداوند بر تمام موجودات ولایت مطلقه دارد و بنابر روایتی از امام کاظم‏علیه السلام در تفسیر آیه «الرَّحمن عَلی العَرْشِ اسْتَوی»(18) مقصود این است که او بر هر چیزی مستوی و مستولی است و هیچ چیزی از چیزهای دیگر به او نزدیکتر نیست و او با همه نسبت یکسان دارد. هر چند سلسله مراتب در نظام هستی محفوظ است، ولی این، مانع قرب ونزدیکی او نیست؛ چنانکه در آیه «اِنّی قَریب»(19) یا «نَحْنُ اگقْرَبُ اِلَیْکُمْ مِنْ حَبْلِ الوَرید»(20) یا «نَحْنُ اگقْرَبُ اِلَیهِ مِنْکُم»(21) بیان شده است. بنابراین، انسان‏ها در هر مسیری حرکت کنند، از دایره ولایت او خارج نیستند و او طبق برنامه‏ای منظم چه به لحاظ تشریع و چه به لحاظ تکوین آنها را در مسیر مقتضیات تولّی خود به حرکت درمی‏آورد.
حقیقت وجود پاک محمّدی صورت جامع اسم «ولیّ» و مظهر آن است. پس از
_______________________________
16. نگ: روزنامه کیهان 9/10/1383.
17. شوری/27.
18. طه/5.
19. بقره/185.
20. ق/16.
21. واقعه/85.
_______________________________
آن مرتبه، آن ولایت مطلقه از آن امیرالموءمنین و سایر ائمه اطهارعلیهم السلام است، تا سرانجام منتهی می‏شود به وجود مبارک حضرت قائم‏علیه السلام.(22)
گرچه انسان‏ها ممکن است مقهور شهوات و موانع درونی شوند و جاذبه‏ها و قدرت‏های ظاهری، آنها را اسیر و گرفتار سازد؛ ولی این اسارت‏ها و گرفتاری‏ها دوام ندارد؛ چرا که از یک سو خلاف فطرت آنهاست و از سوی دیگر جاذبه‏ها فرو نشستنی و قدرت‏ها افول کردنی است و تنها جاذبه‏ای که ماندنی و تنها قدرتی که زایل نشدنی است، جاذبه و قدرت و شکوه ولایت مطلقه الهی و مظاهر مستمر آن است که انسان سرخورده از همه ولایت‏های پوشالی و گَزیده شده از همه مجاری قدرت، سرانجام به مرحله‏ای از رشد و آگاهی می‏رسد که جز پناه آوردن به آنچه مایه رشد و تکامل و سعادت همیشگی اوست، راهی و پناهگاهی نمی‏شناسد و در نتیجه به کاروان توحید و تقوای امّت واحده می‏پیوندد و از همه کاروان‏های سرگردان و درمانده روی می‏گرداند.
مگر ممکن است که انسان‏ها بعد از آن همه آزمایش و خطا از رحمت و رأفت مظاهر ولایت مطلقه(23)، بگریزند و به نقمت وخشونت و بد سگالی اولیای مجازی و پوشالی روی آورند و تا ابد در دام آنها باقی بمانند و دست و پا بزنند؟!
و مگر ممکن است که خورشید ولایت مطلقه از نورافشانی باز ایستد و انسان را که باید در پرتو انوارش به تکامل برسد، از فیض انوارش محروم سازد؟
خورشید آسمان بر گلها می‏تابد و آنها را پرورش می‏دهد و بر مردارها می‏تابد و آنها را می‏خشکاند، تا طبیعت از لوث مواد متعفن و مضرّ پاک و سالم گردد، تا پاک‏ها و پاکیزه‏ها غلبه کنند و پلیدها و پلیدی‏ها محو گردند. آیا ممکن است که خورشید ولایت مطلقه، پاک‏ها را نپروراند و پلیدها را نپوشاند؟ آیا ممکن است که اجازه دهد پلیدی‏ها بر پاکی‏ها غلبه کنند و باطل بر
_______________________________
22. نگ : فصلنامه برهان وعرفان، شماره2 صفحه 75 تا 77.
23. با استفاده از آیه شریفه:«وَما اگرْسَلْناکَ اِلاّ رَحْمَةً لِلْعالَمین»(انبیاء/107) و آیه کریمه «عَزِیز عَلیهِ ما عَنتُّم حریض عَلَیْکُمْ بِالْمُوءْمِنین رَوءوف رَحیم»(توبه/129).
_______________________________
حق چیره بماند و زیر سیطره خود، ناتوان بلکه نابودش سازد؟ پس چرا می‏گوید:
«بَلْ نَقْذِفُ بِالحَقِّ عَلی الباطِلِ فَیَدْمَغُهُ فَهُوَ زاهِق».(24)
«بلکه ما حق را بر سر باطل می‏کوبیم تا از پایش درآورد و رهسپار دیار عدم گردد».
جهانی شدن در پرتو اسلام، از یک فلسفه نیرومند و قوی برخوردار است. تمام نظام هستی به ضمیمه تلاش‏های انبیا و اوصیا که خود بخشی از نظام، بلکه پس از ذات مقدس خدای یگانه در رأس نظام و سلسله جنبان عالم هستی و محیط بر ملک و ملکوت الهی‏اند، در مسیر هموار کردن راه جهانی شدن و بگو جهانی سازی در تکاپویند.
سیر تاریخ، بدین سوست. مبارزات انبیا و اوصیا در راه تحقق بخشیدن این آرمان بزرگ است. جنگها و جهادها برای تأمین منافع مادّی نبود. موعظه‏ها و تعلیمات و ارشادات، به خاطر رسیدن به آن هدف والا بود. هر کافری که خونش بر زمین ریخته شد و هر ملحدی که به خاک هلاک افتاد و هر مشرکی که به جرم کفرش به دیار ذلّت راه سپرد و هر منافقی که دورویی و نفاقش برملا گردید و هر عدل ستیز و حق ستیزی که به عنوان افساد فی الأرض محکوم به مجازات شد و هر خون شهیدی که زمین را رنگین کرد و همواره جوشید و هرگز نخشکید و هر قهرمانی که به شکنجه‏های دین ستیزان و موانع جهانی شدن الهی و اسلامی، از پای درآمد و هر زندانی مظلومی که در تاریکی سلّولها حلیف سجده‏های طویل شد، تا به عمر با برکتش پایان دادند، همه و همه برای شکستن سدّ موانع جهانی شدن اسلامی بود و الحق که در این راه به پیروزی‏های چشمگیری رسیده‏ایم واگر روزی تمدن ایران و روم بر سر جهانی شدن نزاع می‏کردند و اسلام که آمد، بر سر هر دو کوبید، امروز هم تمدن‏های شیطانی در نبرد جهانی شدن، آرام و قرار ندارند، ولی آنکه سرانجام بر سر همه آنها می‏کوبد و خود جهانی می‏شود، اسلام است. به امید آن روز.
_______________________________
24. انبیاء/18.