بررسی عوامل موثر بر اقدامات حفاظتی خاک مطالعه موردی: خراسان رضوی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در راستای نیل به اهداف توسعه پایدار، حفاظت محیط زیست امری ضروری است. حفاظت از نهاده خاک به عنوان مهمترین بستر تولید محصولات کشاورزی از ارکان حفاظت محیط­زیست می­باشد. از طرف دیگر بسیاری از کشاورزان مناطق مختلف کشور ما در زمین­های شیبداری فعالیت می کنند که هیچ گونه اقدامی برای حفاظت از خاک این زمین­ها نمی شود. در این راستا مطالعه حاضر سعی دارد تا عوامل موثر بر اقدامات حفاظتی خاک را برای گروهی از کشاورزان استان خراسان رضوی شناسایی نماید. برای نیل به این هدف، تعداد 195 نفر از کشاورزان شهرستان­های مختلف استان مذکور با روش نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب شده و سپس رفتارهای حفاظتی خاک در مورد آنها در غالب یک الگوی رگرسیونی لوجیت بازشناسی گردیده است. نتایج حاکی از تاثیر مثبت و معنی دار متغیر های شاخص آگاهی از اثرات حفاظت خاک، میزان تحصیلات، لگاریتم طبیعی قیمت زمین و برخی متغیر های دیگر بر احتمال اقدام به عملیات حفاظت خاک است. اثر نهایی متغیر شاخص آگاهی از اثرات حفاظت خاک، 13/2، چندین برابر اثر نهایی سایر متغیر های الگو می باشد. در پایان، با توجه به نتایج الگوی رگرسیونی، توصیه­هایی برای سیاست­گزاران بخش کشاورزی و منابع طبیعی ارائه گردیده است که از جمله آنها می توان به مساعدت بیشتر مسئولین بخش کشاورزی در جهت افزایش آگاهی کشاورزان در رابطه با اثرات بلند مدت حفاظت خاک اشاره نمود.