بررسی انتقادی اندیشه های شیعه شناسی فرهاد دفتری
آرشیو
چکیده
دکتر فرهاد دفتری یکی از پژوهشگران عرصه شیعه پژوهی در غرب است که سال هاست دراین زمینه تألیفات فراوانی را به رشته تحریر درآورده است. مشهورترین اثر وی کتاب تاریخ و عقاید اسماعیلیه است که مهم ترین نظریات خود را در این کتاب عرضه داشته است. نظریات و روش او در این کتاب با نقاط قوت و ضعفی همراه است. مهم ترین نقاط قوت اثر او تناسب در شکل و ساختار و استفاده از تاریخ تحلیلی در حوزه مطالعات اسلامی است که در نوع خود امری بدیع به حساب می آید. درعین حال، کتاب او هم از نظر روشی و هم از حیث محتوایی با نقدهایی همراه است. مهم ترین نقدهای روشی این کتاب تمرکز مطلق بر تاریخ نگری و منابع و متون غیر شیعی، توجه نکردن به مصادر شیعی و بهره گیری از پیش فرض های اثبات نشده است. از نظر محتوایی هم اعتقاد به تاریخ سازی شیعیان امامی، تنسیق برخی از عقاید اصیل شیعه توسط کیسانیه، تحلیل نادرست از زمان شکل گیری شیعه و نقش غلات در شکل گیری هویت متمایز شیعه، ازجمله مسائلی است که از نظر تاریخ قطعی و نیز احادیث شیعه ضعیف بوده و قابل نقد است.روش کار در این اثر، بیان نقاط قوت و نیز نقد اندیشه های شیعه شناسی دکتر فرهاد دفتری است که براساس جمع آوری شواهد متعدد از کتاب مشهور او در این حوزه، یعنی تاریخ و عقاید اسماعیلیه، و تحلیل مختصر هریک و نتیجه گیری از آن ها بر دو مبنای روشی و محتوایی استوار است.A Critical Study of Farhad Daftary's Shi’ah Thoughts
Dr. Farhad Daftary is one of the researchers in the field of Shi’i studies in the West who has written many works in this field for many years. His most famous work is the book ‘The Ismailis: Their History and Doctrines’ which presented most of his important notions. His viewpoints and styles are accompanied by strong and weak points in this book. The most important vital points of his work are the appropriateness in form and structure, and the use of analytical history in the field of Islamic studies which is a novelty in its kind. At the same time, his book is critically acclaimed both in terms of method and content. The most important methodological critiques of this book are the absolute focus on historiography and non-Shiite sources and texts, the disregard for Shiite sources, and the use of unproven presuppositions. In terms of content, belief in the historiography of Imami Shi’ah, compilation of some original Shi’ah beliefs by Keysaniyah, incorrect analysis of the time of Shi’ah formation and the role of exaggerations in the formation of a distinct Shi’ah identity are among the issues that are weak in terms of definite history as well as Shi’ah hadiths and are criticizable. The style of work in this aspect is to express the vital points as well as criticizing Dr. Farhad's Shi’ah ideas based on gathering numerous evidences from his famous book in this field, namely ‘The Ismailis: Their History and Doctrines’, and a brief analysis of each and their conclusions based on the two platform of method and content.