"ﺑﺮﮔﯽ ﭘﻨﻬﺎن از تاریخ معاصر" ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻗﺸﻘﺎﯾﯽ ﻫﺎ و امور در هم آمیخته
آرشیو
چکیده
قتل و عام 150 هزار قشقایی در زمان اشغال ایران توسط متفقین می توانست ایل قشقایی را از صحنه روزگار محو کند و نام قشقایی را در لابه لای صفحات تاریخ قرار دهد. زمان به سرعت می گذشت، هواپیماهای نظامی پر مواد منفجره بود و قوای مسلح به فرماندهی سپهبد جهانبانی برای محاصره قشقایی ها آماده بودند. لحظه ای درنگ کافی بود تا سرنوشت یکی از طوایف ترک دگرگون شود. جمال حسنو تارای برای جلوگیری از کشتار، به سفیر انگلیس در تهران پیشنهاد می دهد ما قشقایی ها را می توانیم در سرزمین ترکیه اسکان دهیم. اما بنا به دلایلی این پیشنهاد منتفی شده و حمله نظامی در دستور کار قرار میگیرد. سفیر ترکیه بواسطه روابط صمیمی که با سپهبد جهانبانی و برخی مقامات داشت و همچنین متقاعد کردن خسروخان قشقایی جهت سازش با سفیر انگلیس مانع به وقوع پیوستن این فاجعه عظیم شد. سفیر ترکیه در سال 1963 خاطرات خود را تحت عنوان "برگی پنهان از تاریخ معاصر" در روزنامه جمهوریت به رشته تحریر در آورده است. آنچه را که در پیش رو خواهید خواند برگی ناشناخته ای از تاریخ قشقایی و البته شرح مختصر وضیعت سیاسی ایران سال 1943 است.Massacre of Qashqai’s in the Second World War///// İkinci Dünya Müharibəsində Qaşqayların qətliamı////
The massacre of 150,000 Qashqai’s during the occupation of Iran by the Allies would have erased the Qashqai clan from the scene of the times and put the Qashqai name on the pages of history. Time was passing quickly; military planes were full of explosives and the armed forces under the command of Marshal Jahanbani were ready to encircle the Qashqai’s. A moment of delay was enough to change the fate of one of the Turkish clans. To prevent the massacre, Jamal Hassanu Tarai suggested to the British ambassador in Tehran that we can settle the Qashqai’s in Turkey. But for some reason, this proposal was rejected, and a military attack was put on the agenda. The Turkish ambassador prevented this huge tragedy from happening due to his close relations with Marshal Jahanbani and some officials, as well as persuading Khosro Khan Qashqai to compromise with the British ambassador. In 1963, the Turkish ambassador wrote his memoirs under the title "Hidden Leaf of Contemporary History" in Cumhuriyet newspaper. What you will read ahead is an unknown page of Qashqai history and of course a brief description of the political situation in Iran in 1943./////////
İranın müttəfiqlər tərəfindən işğalı zamanı 150 min qaşqayın qətlə yetirilməsi Qaşqay tayfasını zamanın səhnəsindən silib, Qaşqay adını tarix səhifələrinə yazdıra bilərdi. Vaxt sürətlə keçdi, hərbi təyyarələr partlayıcılarla dolu idi və general-leytenant Cahanbaninin komandanlığı altında olan silahlı qüvvələr qaşqayları mühasirəyə almağa hazır idi. Bir anlıq gecikmə türk tayfalarının birinin taleyini dəyişməyə kifayət edə bildi. Qətliamın qarşısını almaq üçün Camal Husnu Tarai İngiltərənin Tehrandakı səfirinə təklif etdi ki, biz qaşqayları Türkiyədə məskunlaşdıra bilərik. Amma bəzi səbəblərdən bu təklif rədd edildi və hərbi hücum gündəmə gətirildi. Türkiyə səfiri general-leytenant Cahanbani və bəzi məmurlarla yaxın münasibətləri, habelə Xosrov Xan Qaşqayı Britaniya səfiri ilə güzəştə getməyə razı salması sayəsində bu böyük faciənin qarşısını aldı. Türkiyə səfiri 1963-cü ildə “Cümhuriyyət” qəzetində “Yaxın tarixdən gizli qalmış bir yarpaq” adı ilə xatirələrini yazıb. Qarşıda oxuyacağınız yazı Qaşqay tarixinin naməlum səhifəsi və təbii ki, 1943-cü ildə İrandakı siyasi vəziyyətin qısa təsviridir.
تبلیغات
