ارزیابی الگوهای سرمایه گذاری از منظر اسلامی با تاکید بر اقتصاد ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در چارچوب اقتصاد متعارف فرایند شکل گیری سرمایه که از آن به سرمایه گذاری تعبیر می شود از مجرای تعامل بخش اسمی با بخش واقعی اقتصاد تحقق می یابد. این فرایند از بعد نظری قابل قبول بنظر می رسد. اما در حوزه اجرا از آن جا که در قالب فروض موجود نرخ بهره در بازار پول تعیین و بصورت برونزا به بخش واقعی اقتصاد(مثلا در زمینه تقاضای سرمایه گذاری) دیکته می شود در چارچوب ملاحظات اسلامی قابل پذیرش نبوده و انتقاداتی به آن وارد شده است. بویژه زمانی که اقتصاد از حالت تعادلی خود فاصله می گیرد. چرا که در مبانی اقتصاد اسلامی آن چه که تحت عنوان هزینه سرمایه شناخته می شود معادل نرخ بازگشت سرمایه در بخش واقعی اقتصاد است و نه نرخ بهره پول که در بخش اسمی تعیین می شود. بحث فوق موضوع مقاله حاضر می باشد. بدین منظور با نگاهی آسیب شناسانه به مبانی نظری سرمایه گذاری، ملاحظات اسلامی در این حوزه با نیم نگاهی به شرایط موجود در ایران و جهان تبیین گردیده است. نتایج حکایت از آن دارند که در خصوص تعیین هزینه سرمایه بجای تاکید بر نرخ بهره بعنوان مهم ترین عامل موثر برسرمایه گذاری، می توان از متغیرهایی بهره جست که تصویر واقعی تری از بازگشت سرمایه در بخش واقعی ارائه می نمایند که بصورت نمونه می توان به شاخص بازده نقدی، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص P/E و...(در بازار سرمایه) اشاره نمود. بدیهی است حرکت در این راستا در وضعیت کنونی اقتصاد ایران مستلزم پاره ای شرایط و اصلاحات ساختاری است.Investment Theories Assessment in an Islamic viewpoint Focusing on Iran’s Economy
Orthodox economic theories imply investment takes place through interaction of real & nominal sectors of economy. This paradigm is logically confirmed from theatrical point of view. But in real world as long as interest rate is determining in nominal sector and impose to real sector (e.g. for investment demand), has been criticized by Islamic principles as well, especially when economy is deviated from its equilibrium position. This is due to a pillar principle in Islamic economics that believe cost of capital must be determined by capital rate of return in real sector and regardless interest determination in money market. This is the main theme of this study. To do that, we have had a pathological review on investment demand theories in orthodox economics focusing on Iran & global performances.
The results imply that in spite of using interest rate as criterion for cost of capital, some variables such as earning per Equity, P/E Ratio and etc., should be applied that can have better interpretation for rate of return in real sector. Meanwhile for institutionalizing real sector rate of return in Iran some structural reforms and changes are needed