سازبندی و سازشناسی در تعزیه ایرانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تعزیه از نمودهای بارز تجلی موسیقی سوگ در اجتماعات مذهبی ایران به شمار میرود که در پیوند با سنت به جایگاه مهم، فراگیر و تاثیرگذاری در هنر آیینی ایران دست یافته است.موسیقی، نظام بخش و جزء لاینفک هنر تعزیه است و به دو گونه سازی و آوازی در آن بروز و ظهور دارد. تحقیق حاضر به روش توصیفی-تحلیلی از طریق مطالعه کتابخانه ای و میدانی با استفاده از مستندات موجود و احصاءنظر صاحب نظران، در پی آنست که ضمن شناسایی و معرفی آثار متقابل تعزیه و موسیقی ایرانی بر یکدیگر، از دو منظر سازبندی و سازشناسی ابعاد موسیقایی این نمایش آیینی را مورد واکاوی، تحلیل و معرفی قرار دهد. از یافته های تحقیق چنین استنتاج گردید: موسیقی تعزیه که منبعث از موسیقی نواحی و دستگاهی ایران است،علاوه بر کمک به حفظ، اشاعه، ترویج و تبدیل آرام حرمت های موسیقی به حلیت ها، موجب شکل گیری موارد مهمی چون: ایجاد نیاز در مذهبیون برای فراگیری آواز، بکارگیری صدای پسران نابالغ بجای صدای زنان، تبادل محتوا با انواع گونه های موسیقی و نهایتا بسترسازی برای ابداع مرکب خوانی شده است. از سوی دیگر ویژگی های بارزی باعث شده بسیاری از سازها در سازبندی تعزیه مورداستفاده قرار نگیرند،این موارد شامل: لزوم داشتن حجم و شدت صوتی بالا، عدم نیاز به اعمال کوک، تطبیق تاریخی-مکانیسمی، قابلیت اجرا در حین دسته روی، عدم حرمت از نظر فقها، قابلیت قرینه سازی تاریخی و داشتن جنس صدای حزین یا رعب آور می باشد. در این مقاله دوگروه از سازهای بادی و کوبه ای مورداستفاده در سازبندی مرسوم تعزیه موردمعرفی و تشریح از منظر سازشناسی قرارگرفته است. از دیگر نتایج حاصله کارکردهای موسیقی سازی در تعزیه است که تحت عناوینی چون: تشریفات، تقویت حس حماسی، همراهی آواز، تشدید یا تلطیف دراماتیک، رابط و فضاساز، بسترساز رخدادهای آینده، نفس گیری شبیه خوانان، افزایش جذابیت صحنه، القای نظم زمانی، ایجادتنوع صوتی و ایجاد آمبیانس غالب، موردمعرفی و تشریح واقع شده اند.Composition and instrumentation in Iranian Ta'zieh
Ta’zieh is one of the prominent manifestations of mourning music (Sog) in religious communities of Iran, which, in connection with tradition, has achieved an important, comprehensive and influential position in the ritual art of Iran. Music is systematizing and an integral part of the art of Ta’zieh, and it appears and emerges in two ways: through instruments and through singing. The present research is descriptive-analytical through library and field study using existing documents and experts' opinions, while identifying and introducing the reciprocal effects of Ta’zieh and Iranian music on each other, from the two viewpoint of composition and instrumentation of the musical aspects of this ritual performance to analyze and introduce it. From the findings of the research, it was concluded that Ta'ziyeh music, which originates from the regional and instrumental music of Iran, in addition to helping to preserve, spread, promote and slowly transform the sanctities of music into rituals, has led to the formation of important things such as: creating a need in religious people to learn singing, using the voice of immature boys instead of the voice of women, exchanging content with different types of music and finally providing a platform for the creation of composite reading. On the other hand, many instruments due to their distinctive charactetistics, are not used in the composition of Ta'ziyeh, these chatacteristics include: the need to have high volume and sound intensity, no need to apply tuning, historical-mechanistic matching, the ability to perform while playing, lack of sanctity in terms of Jurisprudence is capable of making historical comparisons and having a sad or frightening sound. In this article, two groups of wind and percussion instruments used in the traditional composition of Ta'zieh have been introduced and explained from the perspective of instrumentation. There are some titles among other results of music making functions in Ta'ziyeh, such as: rituals, strengthening the sense of epic, singing accompaniment, dramatic intensification or alleviation, connecting and creating atmosphere, setting the stage for future events, breathing in imitation singers, increasing the attractiveness of the stage, inducing temporal order, creating variety. Sound and the creation of the dominant ambience have been presented and explained.
تبلیغات
