تحولات خانواده در ایران معاصر با تأکید بر ازدواج و طلاق (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نهاد خانواده در ایران طی چند دهه اخیر، با تغییرات مهمی، مانند گذار از خانواده گسترده به هسته ای، افزایش سن ازدواج، کاهش میزان ازدواج، افزایش تجرد قطعی، تغییر در معیار های همسرگزینی و افزایش طلاق روبه رو بوده است. هدف این مطالعه، ارائه تصویری از تحول خانواده و معرفی رویکردهای نظری با تأکید بر وضعیت ازدواج و طلاق است. برای تبیین تحولات خانواده، از سه رویکرد نظریِ «تئوری نوسازی»، «نظریه گذار جمعیتی دوم» و نظریه «پست-مدرن» استفاده شده است. در این مطالعه از دو روش «اسنادی» و «تحلیل ثانوی» استفاده شده است. ابتدا برای مباحث مربوط به پیشینه، ادبیات و نظریه های تحقیق، از منابع موجود علمی استفاده شده است. سپس با مراجعه به داده های نتایج سرشماری ها، سازمان ثبت احوال و گزارش پیمایش، ملی خانواده، تحولات ازدواج و طلاق مورد تبیین قرار گرفته است. نتایج نشان داد که طی چهار دهه اخیر، سهم خانواده های گسترده و میزان خالص ازدواج، کاهش یافته، میانگین سن ازدواج و میزان های طلاق، افزایش داشته است و نیز معیار ها و شیوه های همسرگزینی و نگرش به طلاق از ابعاد سنتی به سمت مدرن تغییر کرده است. برای سیاست گذاری جهت افزایش میزان ازدواج، کاهش سن ازدواج و کاهش میزان طلاق، چون علل اکثر تغییرات پدیدآمده، جنبه اجتماعی- فرهنگی دارند، پیشنهاد می گردد که به جای ارائه وام و تسهیلات برای ازدواج و یا صدور بخشنامه برای کاهش طلاق، در زمینه مسائل فرهنگی و تغییر مؤلفه های سبک زندگی در کشور، اقدامات ویژه به عمل آید.Changes in the Family in Contemporary Iran Emphasis on Marriage and Divorce
The institution of the family in Iran has faced important changes during the last few decades, such as a transition from extended family to a nuclear family, an increase in marriage age, a decrease in the marriage rate, an increase in absolute celibacy, a change in criteria for choosing a spouse and increase in divorce. The purpose of this study is to present a picture of the evolution of the family and introduce theoretical approaches with an emphasis on the state of marriage and divorce. To explain the evolution of the family, three theoretical approaches have been used, "modernization theory", "second demographic transition theory" and "postmodern theory".
In this study, two methods of "documentary" and "secondary analysis" were used. First, the topics related to the background, literature and research theories have been used from available scientific sources. And then, by referring to the data of the results of the censuses, the civil registration organization and the national survey report, the developments of marriage and divorce have been explained. The results showed that during the last four decades, the share of extended families has decreased and the net marriage rate has decreased, the average age of marriage and divorce rates have increased, and the criteria and methods of choosing a spouse and the attitude towards divorce have changed from traditional dimensions to modern ones. To make policies to increase the marriage rate, reduce the age of marriage and reduce the divorce rate, because the causes of most of the changes that have emerged are socio-cultural, it is suggested that instead of providing loans and facilities for marriage or issuing a directive to reduce divorce,special measures should be takenin the field of cultural issues and to change the lifestyle components in the country.
تبلیغات
