خوانشی بر اشعار حماسی حضرت عباس(ع) در روز عاشورا از منظر تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف
آرشیو
چکیده
مباحث زبان شناسی در قرن بیستم میلادی نقش مؤثری در رویکردهای جدید نقد ادبی داشته و در نتیجه باعث ظهور مکاتب تازه ای در سبک شناسی شد. از مشهورترین نظریات تحلیل گفتمان انتقادی، نظریه نورمن فرکلاف است. این نظریه با نگاهی ژرف، از ظاهر متن عبور می کند و به بررسی بافت موقعیتی و بینامتنی متون می پردازد تا تأثیر آن را بر نهادهای جامعه نشان دهد و دانش زمینه ای مخاطبان و رابطه آنها را با قدرت و ایدئولوژی حاکم بیان می کند. نوشتار حاضر درصدد است تا اشعار حماسی حضرت عباس(ع) در روز عاشورا را با استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی مبتنی بر نظریه تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف بررسی کند. نتایح حاصل از پژوهش نشان می دهد که استفاده از عناصر بلاغی در این رجزها، متناسب با حال مخاطب بوده است. آیات قرآن تأثیر مشهودی بر این رجزها دارد و نمودهای اعتقاد به منظومه فکری امامت شیعه در سروده ها نمایان است. ایدئولوژی حاکم بر رجزها با ایدئولوژی حاکم بر جامعه آن زمان در تضاد است؛ این اشعار در پی اقناع مخاطبان است که موقعیت استقرار حاکمیت باید مشروع و در بیت امامت باشد و از ملازمات این مشروعیت بخشی، مجاهدت در راه خدا و حماسه آفرینی است.Hz. Abbas's Epic War-Poems on Ashura: A Faircloghian Outlook
Certain 20th-century linguistic approaches affected literary criticism, among them the critical discourse analysis framework developed by Norman Fairclough. In this framework, underlying structures of texts and their intertextual elements are analyzed with a view to their contexts of situation and their relation to power structure. Taking the epic poems of Hz. Abbas on Ashura as the data, the rhetorical elements utilized reveal the profound influence of the Holy Quran and those of the imamate principle on their contents. The dominant ideology discernible in the poems stands in contrast to the then prevailing Umayyad hegemony. In contrast, they try to convince the opponents that power should have been laid in the rightful house of the Prophet Muhammad, a fact for which all struggles in the cause of Allah are well justified and explainable.
تبلیغات
