طراحی و اعتباریابی درونی الگوی آموزشی - درمانی آسیب هم وابستگی مبتنی بر ادراک تجارب زیسته نوجوانان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: نوجوانی سومین مرحله رشدی است که پس از اِتمام دوران کودکی آغاز شده و تحت تاثیر تحولات رشدی که با آن مواجهه است در مقایسه با سایر مراحل زندگی، بیش تر در معرض بدکارکردی های رشدی و آسیب های روانشناختی _ اجتماعی قرار دارد. پژوهش حاضر باهدف طراحی و اعتباریابی درونی الگوی آموزشی- درمانی آسیب هم وابستگی مبتنی بر ادراک تجارب زیسته نوجوانان هم وابسته شهرستان خاتم انجام شد. مواد و روش: از روش ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی استفاده شد. در بخش کیفی از روش تحلیل محتوای استقرایی و در بخش کمی با استفاده از روش پیمایشی به گرداوری نظرات اساتید و مختصصان پرداخته شد. در بخش کیفی تحقیق، نمونه آماری جهت مصاحبه های نیمه ساختارمند شامل 15 تن از نوجوانان هم وابسته شهرستان خاتم بودند. در بخش کمی تعداد 12 تن از اساتید ومتخصصین بودند که به عنوان نمونه انتخاب شدند. بر اساس تحلیل محتوای انجام شده، 5 ضمنون اصلی و 12 زیر مضمون استخراج شدند. یافته ها: یافته های پژوهش در بخش کیفی نشان داد که مضمون ها و زیر مضمون ها در دو بعد فردی و اجتماعی به ترتیب شامل: واکنش گری که خود شامل زیر مولفه های (انکار، وسواس و خشم)، مولفه نیاز به کنترل که خود شامل زیر مولفه های (سرکوب احساسات و ضعف در برقراری ارتباط) و مولفه ازخودبیگانگی بود و در بعد اجتماعی شامل مولفه های؛ وابستگی میان فردی که خود شامل زیر مولفه های (کنترل کردن، بی اعتمادی، روابط ناهنجار، حدومرزهای ضعیف) و مولفه تمرکز بر خارج از خود که خود شامل زیر مولفه های (مراقبت از دیگران و متأثر از عوامل خارجی) بودند. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که دست اندکاران نظام تعلیم و تربیت به منظور طراحی و اجرای آموزش اثر بخش برای رشد و بهبود خودکارآمدی نوجوانان الگوی پیشنهادی این پژوهش را مد نظر قرار دهند.Design and Internal Validation of an Educational-Therapeutic Model for Addressing Co-Dependency Based on Perceived Lived Experiences of Adolescents
Purpose: Adolescence is the third developmental stage, beginning after the completion of childhood. This stage, influenced by developmental changes, exposes individuals to a higher risk of developmental dysfunctions and psychosocial harm compared to other life stages. The present study aimed to design and internally validate an educational-therapeutic model for addressing co-dependency based on the perceived lived experiences of co-dependent adolescents in the Khattam region. Methods and Materials: A sequential exploratory mixed-methods approach was employed. The qualitative part utilized inductive content analysis, while the quantitative part gathered opinions from professors and experts through a survey. In the qualitative section, the statistical sample for semi-structured interviews included 15 co-dependent adolescents from the Khattam region. In the quantitative section, 12 professors and specialists were selected as the sample. Based on the content analysis, 5 main themes and 12 sub-themes were extracted. Findings: The qualitative findings indicated that the themes and sub-themes were divided into two dimensions, individual and social. The individual dimension included reactivity with sub-components (denial, obsession, and anger), the need for control with sub-components (suppression of emotions and difficulty in establishing relationships), and alienation. The social dimension included interpersonal dependency with sub-components (controlling, distrust, abnormal relationships, weak boundaries), and external focus with sub-components (caring for others and being influenced by external factors). Conclusion: It can be concluded that educational system stakeholders should consider the proposed model of this research for designing and implementing effective education aimed at enhancing the self-efficacy of adolescents.