نقدی بر نگرش های متفاوت به حوادث و شخصیت های تاریخی آذربایجان: چرا قاجار سقوط کرد؟ چرا ایران توسعه نیافت؟
آرشیو
چکیده
شکی نیست که انقالب مشروطه و حرکات آزادیخواهانۀ آن بُرهه، یکی از متلاطمترین دوره ها و در عین حال از گره های کور تاریخ معاصر ایران میباشد. به ویژه شکستهای پی در پی ترکان آذربایجان در حرکت مشروطه، نهضت خیابانی، پیشه وری و در حرکتهای بعدی، دخالت دول استعماری روس و انگلیس، سقوط دولت ترک قاجار و بر سر کار آمدن دولت شعوبی پهلوی، این سؤال را در ذهن هر انسان ترک ایرانی و آذربایجانی به وجود میآورد، که علل این باختهای سنگین چه بوده و کُمیت ترکها در کجای کار میلنگید؟ میتوان با قاطعیت گفت تجمّع و تنش ناشی از این ذهنیّت بود، که در سال 56- 57 ( 1978 -1979) موجب درهم شکستن فنر ذهنی ترکان آذربایجان شد و شرکت گسترده و برق آسای آنها، نقشی تعیین کننده در پیروزی سریع انقالب اسلامی بازی کرده و فرصت نداد شعوبیّه و حامیان استعماری آنها، انقلاب را در مسیرهای پیچ در پیچ سیاسی و دیپلماسی سرگردان نمایند. حرکت تاریخی ترکان آذربایجان و ایران عملا عکس -العملی محکم و مبتنی بر منش ملّی و تاریخی بود، که در مقابل مظالم و نژادکشیهای اعمال شده بر ملّت ترک، توسّط شعوبیّه و با حمایت و دخالت مستقیم دول روس، انگلیس در سالهای 1917 ،1919 آمریکا در حوادث 19۴5 و در طول حکومت پهلوی ایجاد گردید، در عین حال نشانهای از بیداری ابتدایی شعور و بینش ملی کوفته شده و خفتۀ ملت ترک آذربایجان در جهت قطع ارگانیک ارتباط فرهنگی، سیاسی و نظامی شعوبیّه با استعمارگران بوده است؛ ارتباطی که علیرغم خواستۀ آریاگرایان، هنوز بعد از گذشت نیم قرن، عمدتاً به دلیل ملاحظۀ قوای ملی اسلامی آذربایجان، امکان ترمیم پیدا نکرده است. این نوشته نگاهی به نقطه نظرات گروههای مختلف موافق و مخالف حرکت مشروطه و وقایع مشابه در دوران پهلوی انداخته و تلاش دارد ارزیابی جدیدی در تحلیل این حوادث و علل آن ارائه دهد.A critique on different attitudes to historical events and personalities of Azerbaijan Why did Qajar fall? Why did Iran not develop?
Undoubtedly, the constitutional revolution and the libertarian movements of that period are one of the most turbulent periods and at the same time one of the blind spots of our contemporary history, especially the successive failures of the Azerbaijani Turks in the constitutional movement, street movements, and industrialization, followed by the intervention of the Russian and British colonial powers, the fall of the Qajar Turkic government as well as the establishment of the Shoubiye Pahlavi government raised this question in the mind of every Turkish person in Iran and Azerbaijan: what were the causes of this heavy loss and where did the Turks falter?It can be said with certainty that the tension caused by this in the years of (1978-1979) broke the mentality of the Turks of Azerbaijan, and their widespread and lightning-fast participation played a decisive role in the quick victory of the Islamic Revolution And did not give a chance for Shoubiye and their colonial supporters to wander the revolution in the twisting paths of politics and diplomacy. The historical movement of the Turks of Azerbaijan and Iran was actually a strong reaction based on the national and historical character, which was against the atrocities and genocides inflicted on the Turkish nation by Shoubiye and with the direct support and intervention of the Russian and British states from 1917 -1919. The events of 1945, which took place during the Pahlavi period, at the same time, were a sign of the initial awakening of the dormant national consciousness and vision of the Turkish nation of Azerbaijan in order to organically cut off the cultural, political and military relationship between Shoubiye and the colonialists, a relationship that despite the wishes of the Aryanists, it has not been possible to restore the relationship after half a century, mainly due to the consideration of the national-Islamic forces of Azerbaijan.. This article takes a look at the opinions of different groups for and against the constitutional movement and similar events during the Pahlavi era and tries to provide a new evaluation in the analysis of these events and their causes.
تبلیغات
