گفتمان اصلاح و درمان در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
آرشیو
چکیده
رویکرد اصلاحی به بزهکاری به عنوان یکی از کارکردهای فایده گرای مجازات ها در پی بازسازگاری و بازپروری بزهکاران است. به دنبال تأثیرگذاری یافته های جرم شناختی و الزامات و ارشادات اسناد بین المللی بر تصمیمات سیاست گذاران کیفری، اصلاح بزهکاران در پرتو قوانین کیفری مدنظر قرار گرفته است. قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 نیز از این یافته ها متأثر است. رسمیت بخشی به کمک جرم شناسان، دخیل نمودن آورده های جرم شناسی بالینی، پیش بینی تأسیسات نوپدید مانند تعویق و ... و همچنین توسعه و تحول در تأسیسات اصلاح محور موجود در قوانین سابق، عزم قانون گذار را برای اتخاذ گفتمان اصلاح و درمان در سیاست جنایی ایران به خوبی نشان می دهد. این سیاست های اصلاحی قابل اعمال درخصوص همه جرایم نبوده و تنها درخصوص برخی از جرایم سبک و با درجات پایین اعمال خواهد شد. به هر روی، اگرچه رویکرد مقنن مورد تحسین است اما این نگرانی همواره وجود خواهد داشت که این تأسیسات اصلاحی به دلیل لزوم فراهم بودن بسترها و امکانات فراوان، در مرحله عملیاتی شدن با اشکالاتی همراه گردد. در این نوشتار سعی بر آن است که جلوه های گفتمان اصلاح محور، که بارقه هایی از آن در قانون مجازات اسلامی و حتی قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 دیده می شود، در دو مرحله قضایی و پساقضایی مورد بررسی قرار گیرد.Correctional and Rehabilitating Discourse in the Islamic Penal Code of 1392
Correctional approach to offenders defined as one of the utilitarian functions of punishments seeking to rehabilitate offenders. Helping offenders to return to the community and become law-abiding members of the community by the help of criminal law has been used following the effectiveness of criminology findings and the requirements and guidance of international instruments on criminal policymakers' decisions in this field. The Islamic Penal Code of 1392 is also influenced by the same approach. Recognizing criminologists’ assistances, engaging the clinical criminology findings, assuming emerging legal institutions such as suspension and alternative punishments, in addition to the development and evolution of previous correctional institutions envisaged in the former legislation, clearly indicate the determination of the legislator in pursuing correctional and rehabilitating policies in Iran criminal system. However, most such correctional measurements are not applicable in all crimes and can only be implemented in some offences with a low grade. In fact, while the legislator approach is appreciated, it is still concerning whether such correctional institutions can be implemented properly due to the necessity of provision of relevant infrastructure and facilities. This article studies the impacts of correctional and rehabilitating approach in both judicial and post-judicial stages within the context of the recent Islamic Penal Code and the Code of Criminal Procedure.
تبلیغات
