مبانی فسخ قرارداد در فقه امامیه و حقوق ایران
آرشیو
چکیده
انواع مختلف خیارات اقتضا می کند که برای عوامل مختلف فسخ قرارداد مبانی متناسبی وجود داشته باشد. در خصوص مبانی قابل طرح برای فسخ عمل حقوقی، مبانی حاکمیت اراده، قاعده لاضرر و نظریه تقابل تعهدات از همه بیشتر کارآیی دارند. این نوشتار به بررسی فقهی و حقوقی این موضوع می پردازد که انواع مختلف خیارات در نظام حقوقی کشورمان بر چه مبناهایی استوار می باشند. این بررسی از جمله نشان خواهد داد که آیا با برطرف شدن مبنای خیار، حق فسخ ناشی از آن نیز از بین می رود یا پابرجا می ماند و در این راستا مواد مرتبط در قانون مدنی نیز مورد نقد و بحث قرار خواهند گرفت. در مورد آن دسته از خیاراتی که مبتنی بر لاضرر می باشند، این بحث مطرح می شود که آیا با دفع ضرر، خیار ساقط می گردد یا همچنان باقی است. موضع قانون مدنی به تبعیت از فقه در مورد چنین خیاراتی همواره یکسان نیست. مقاله حاضر به بررسی رابطه لاضرر و دفع زیان با بقا یا سقوط خیار نیز خواهد پرداخت.Bases of Termination of Contract in Iranian Law and Islamic Jurisprudence
Different types of options to terminate contracts require different bases. There are several bases including autonomy of the will of the parties of contract, the "no harm" rule and theory of mutuality of obligations. The "no harm" rule and theory of mutuality of obligations have very efficiency in the structure and analysis of termination of contracts. In this paper we are discussing the legal and islamic bases of options for termination of irrevocable contracts. This study will show whether the resolution of the contract is available upon the removal of the base of the option. In the meantime, the Iranian Civil Code as well as related materials will be critically reviewed. A question arises in options which based on "no harm" rule that, is payment or nullifying the loss sufficient for aborting the termination right or not? Iranian Civil code based on Islamic jurisprudence has different approaches in different options in such case. Thus this paper is discussing the relation of "no harm" rule with remaining or removal of termination option.