وضعیت تصرفات حقوقی مالک در دوران تزلزل مالکیت، در حقوق ایران و فقه اسلام
آرشیو
چکیده
در مالکیت متزلزل از قبیل مالکیت مشتری بر مبیع موضوع حق شفعه و مالکیت زوجه بر مهریه، به جهت وجود حق شخص ثالث در مال همواره احتمال قطع رابطه مالک با مال خارج از اراده مالک وجود دارد. چنانچه مالک چنین ملکی در دوران تزلزل مالکیت بدون توجه به حق ثالث در مال، تصرفات حقوقی از جمله انتقال عین را در ملک خود انجام دهد مالک، طرف قرارداد و همچنین شخص ثالث ذی نفع از تزلزل مالکیت، به طور مستقیم از وضعیت این تصرفات متأثر می گردند. مطالعات انجام شده حاکی از آن است که علی القاعده چنین تصرفاتی نافذ است امّا در برخی مصادیق، تصرفات مذکور در برابر شخص ذی نفع از تزلزل، قابل استناد نبوده و وی همچنان می تواند بدون اعتنا به تصرفات انجام شده حقوق خود را نسبت به عین مال اعمال کند؛ با این حال در رابطه مالک و طرف قرارداد دلیلی بر عدم نفوذ یا بطلان این تصرفات وجود ندارد. لذا به جهت عدم اختصاص بحث مستقل به مالکیت متزلزل در فقه و حقوق ایران، مقاله حاضر می کوشد تا با مطالعه ابواب مختلف فقهی و نظریات فقها و حقوقدانان، وضعیت حقوقی تصرفات مذکور را در مصادیق متعدد مالکیت متزلزل مورد بررسی قرار دهد و از طریق استقرا، حکم کلی آن را استخراج نماید.The Status of Owner’s Legal Actions in the Time of Instability in Ownership in Iranian Law and Islamic Jurisprudence
In Instable Ownership such as the ownership of customer in property in "Shofa" Right and the ownership of wife to the "Mahr" because of existence of third parties rights in the property, there is often the possibility of breaking up the owners relationship to the property regardless to the owners will. If the owner of this property in theperiod of instability of ownership, regardless to the third parties rights in the property, do the legal actions in property such as the transferring of property, there owner, contracting party and the beneficiary third party of instable ownership would be directly affected by these actions. The studies indicate that generally, such actions are valid, but in some cases the actions against the beneficiary parties of instability, are not enforceable and they could so apply their rights to the same property regardless of the actions done. However, in relationship of owner and contracting party there are no reasons for being invalid or nullity of such acts. Because of not allocating the independent research on the instable ownership in Iranian legal system and Islamic jurisprudence, therefore this article tries, by studying the diverse juridical aspects and legal doctrines, to study the legal status of mentioned acts in the time of instability in ownership, and to extract the general rule by using of induction.