کاربرد آنالیز رنگ سنجی به منظور مطالعه تطبیقی رنگدانه سرنج در پنج نسخه مصور دوره صفویه متعلق به موزه ملی ایران
آرشیو
چکیده
رنگدانه های سرخ معدنی شامل سرنج شنگرف و اخرا از طیفهای رنگی مهم و پرکاربرد در نگارگری تذهیب جدول کشی و علامت آیه ها بوده اند. این طیف رنگی در آثار به جا مانده از سده های پیشین ثبات قابل قبولی داشته و درخشندگی خود را حفظ کرده است. از سوی دیگر تهیه رنگ به عنوان یکی از ابزارهای مهم کار هنرمند از دیرباز مسئله ای حائز اهمیت بوده و به همین دلیل روشهای تهیه و آماده سازی رنگ ها در رساله های کتاب آرایی مکتوب شده است. فرآوری رنگ سرنج به عنوان یکی از رنگدانه های سرخ در سه رساله عمده الکتاب بیان الصناعات و قانون الصور، ذکر شده است. در پژوهش حاضر علاوه بر مرور متن این رساله ها مطالعه تطبیقی رنگدانه سرنج شناسایی شده در تعدادی از نسخ مصوّر دوره صفویه با روش رنگ سنجی انجام شده است. به این منظور در گام نخست رنگدانه سرنج با نسبتهای معینی از رنگدانه شنگرف ترکیب شده و جدولهای رنگ سرخ با پایه سرنج آماده شدند هشت نمونه نگاره های منتخب از نسخ مصوّر دوره صفویه شامل ۵ نسخه مصور از موزه ملی ایران و ۱۷ نمونه رنگی سازی شده با استفاده از اسپکتروفوتومتر انعکاسی تحت تجزیه و تحلیل طیفی و رنگی قرار گرفتند. در پایان مقادیر اختلاف رنگ نمونه های آماده سازی شده با نمونه های نسخ مصور محاسبه شدند. نتایج حاکی از آن است که بین رنگهای آماده سازی شده و نمونه های تاریخی همبستگی قابل قبولی وجود دارد. بنابراین این شیوه میتواند در بازسازی و رنگ همانندی طیف سرخ حاصل از رنگدانه سرنج مورد استفاده قرار گیرد.Application of Colorimetry for Compartive Study of Minium Pigment in Five Safavid Illustrated Manuscript Belonging to the National Museum of Iran
Red mineral pigments, including minium, vermilion and ocher, have historically been some of the most important and widely used colors ranges in painting, gilding, tabulation and marking verses. This color spectrum in the artworks from previous centuries has shown acceptable stability, with its brightness well-preserved. The preparation of color, as one of the most a significant tools for artists, has long been an important issue, leading to the documentation of color preparation methods in book design in book design treatises. Minium processing is mentioned as a red pigments in three treatises: Umdeh al-Kottab, Bayan al-Sana, at and Qanun al-Sovar. In the current research the text of these treatises were reviewed, and a comparative study of minium identified in a number of illustrated manuscripts from the Safavid period was carried out using colorimetric method. Initially for this purpose, in the first step, minium was mixed with specific ratios of vermilion to prepare red color tables based on minium. Eight samples of selected miniatures from Safavid period illustrated manuscripts (including 5 illustrated manuscripts from the National Museum of Iran) and 17 prepared color samples were subjected to spectral and color analysis using a spectrophotometer. The color difference values of the prepared samples and the historical samples were then calculated. The results indicate that there is an acceptable color difference between the prepared colors and the historical samples. Therefore, this method can be used in the reconstruction and homogenization of the red spectrum resulting from the minium pigment.
تبلیغات
