عصر امام خمینی، قدس سره

اشاره: در قسمت اول مقاله حاضر،نویسنده با اشاره به جمله ای از مقام معظم رهبری که می فرماید: «امام کبیرما عصر جدیدی را آغاز کردند» به بیان ویژگیهای عصری که امام خمینی، قدس سره، آغازگر آن بود، پرداختند. عصری که دین و دینداری در آن تجلی دوباره می یابد و جهانیان بار دیگر متوجه ارزشهای نهفته درتعالیم دینی می گردد.
نویسنده پس از نقل اظهارنظرهای تنی چند از اندیشمندان جهان در مورد دین گرایی در عصر جدیدبرای نشان دادن و رویکزد دینی،مذهبی و معنوی بشر معاصر به بررسی اخبار، اطلاعات و گزارشهایی می پردازد که در رسانه های خبری جهان انعکاس یافته است.
غرب و رویکرد دوباره به دین
نشریه آمریکایی واشنگتن تایمز بااشاره به رخداد مهم رویکرد دوباره بشر به دین می نویسد:
جریان بازگشت ملتها به دین باوری همانند یک سیل خروشان به راه افتاده است.
این نشریه در ادامه تحلیل خوداضافه می کند:
این تصور که سکولاریسم همه جهان را در برمی گیرد و عالم گیرخواهد شد به پایان رسیده است. (1)
آینده این پدیده مهم و جریان مبارک آنچنان پرفروغ و روشن است که بسیاری از تحلیلگران، قرن بیست ویکم را قرن بسط نفوذ فوق العاده مذهب در ابعاد مختلف زندگی بشر می دانند (2) و در حقیقت گستره شعاع پیامهای دینی و معنوی حضرت امام خمینی می رودتا عرصه های مختلف زندگی بشر قرن 21 را تحت تصرف خود درآورد.
الوین تافلر، از چهره های سرشناس تحلیل رویدادهای حال وآینده دنیای غرب در کتاب تغییر ماهیت قدرت می نویسد (نقل به مضمون):
اینکه کدام کشور بر جهان قرن 21مسلط خواهد شد. سؤالی هیجانی است اما در واقع طرح این سؤال اساسااشتباه است، زیرا بزرگترین تحول امروز جهان ظهور پدیده ای جدید یعنی نیرو و قدرتی ماورای دولتهای ملی است.
تافلر به عنوان نمونه ای از این نیروو قدرت ماورای دولتها به امام خمینی،قدس سره، اشاره می کند که وانست بااستفاده از نیروی مذهب بخش قابل توجهی از قدرتی را که مدتها درانحصار دولتهای ملی بود، تحت اختیارخود بگیرد.
او می گوید:
آیة الله خمینی [قدس سره] فتوای قتل سلمان رشدی را صادر کرد درواقع برای حکومتهای دنیا پیامی تاریخی فرستاد اما بسیاری در جهان مضمون آن را به اشتباه دریافت کردند و مضمون واقعی پیام آیة الله خمینی [قدس سره] چیزی نبود مگررسیدن عصر جدیدی از حاکمیت جهانی.
تافلر می گوید:
این نکته بسیار اساسی است که غربیها باید آن را بررسی و با دقت مورد نظر قرار دهند زیرا حرکت آیة الله [امام] خمینی همان حرکت مکتب قرن بیستم را نشان می دهد که آن حرکت یک نظام جهانی رانشانه گیری نموده است و به نظرمی رسد که قلمرو و اندیشه های بشری در ادامه این حرکت، هم جایگاههای حکومتهای دولتی را تغییرمی دهد و هم اقتدار دولتهای ملی ومحلی را در مهار حوادث درون مرزی در قرن 21 کاهش می دهد.
وی در انتها اضافه می کند:
بازی قدرت جهانی که در دهه های آینده پدید خواهد آمد بدون در نظرگرفتن قدرت روزافزون اسلام، مذاهب کاتولیک و مذاهب دیگر و یا منازعات جهانی و جهاد میان آنان قابل درک نیست. (3)
امروزه مساجد، معابد، کنیسه ها وکلیساها در سراسر جهان پذیرای انبوه جمعیت مشتاق پیامهای الهی و معنوی شده اند. ایستگاههای رادیویی درایالات متحده آمریکا که برنامه های مذهبی پخش می نمایند میلیونهاشنونده را به خود جذب نموده اند. (4) قرآن و انجیل و کتب مذهبی در صدرپرفروشترین عناوین با شمارگان جهانی قرار گرفته اند.
به گزارش شبکه تلویزیونی سی.ان.ان:
در سال 1995 انتشار کتابهای عمومی از رشد نزدیک به 6%برخوردار بوده اند در حالی که انتشارکتابهای مذهبی نرخ رشدی برابر 20%در همین مدت، داشته اند. (5)
تحولات مورد بحث در زمینه دین گرایی تاثیرات ژرف خود را برجنبه های گوناگون زندگی بشر از جمله بر وقایع و جریانهای سیاسی جوامع انسانی خصوصا جوامع غربی بیش ازپیش نمایان می سازند.
در آخرین دوره انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به جهت جلب آرای مردم از شعارهای مذهبی بهره برداری گردید. (6)
نامزدهای پست نخست وزیری درجریان انتخابات اخیر پارلمانی انگلیس به توصیف اعتقادات مذهبی خودپرداختند. (7)
چنانکه تحولات مورد اشاره بخش قابل توجهی از نسل جوان کشورهای بیگانه با ارزشهای دینی را تحت تاثیرات روزافزون خود قرار داده است:
در مرداد 1376 به مناسبت سالگردروز جهانی جوانان کاتولیک گردهمایی عظیمی با حضور پاپ اعظم در پاریس برگزار شد که در آن بیش ازیک میلیون نفر به نیایش پرداختند، دراین مراسم جوانان کاتولیک 140کشور جهان حضور داشتند که 200 تا300 هزار نفر آنها خارجی و در حدود750 هزار نفر فرانسوی بودند.
و در یکی از دهها مراسمی که رسانه های خبری اقدام به انعکاس آن نمودند مجموعا 43 هزار نفر از جوانان آمریکایی طرفدار مسیح در شهرلس آنجلس گرد هم آمدند و هدف از این همایش آشنایی با ارزشهای مذهبی وتجدیدنظر در مورد ایمان شخصی ذکرشده بود. (8)
«باربرا کانتروویتس »، نویسنده غربی، در گزارشی نسبتا مفصل که بخشهایی از آن را در ذیل می آوریم، باتشریح و توضیح روند روزافزون معنویت گرایی و توجه به پیامهای دینی در جامعه آمریکا می نویسد:
استودیوهای فیلمسازی درهالیوود هم به فیلمهای خود چاشنی عرفانی و زندگی بعد از مرگ زده اند.کتاب جدید پاپ ژان پل دوم تحت عنوان «عبور از دروازه امید» در صدرجدول کتابهای پرفروش قرار دارد.
رمان جیمز ردفیلد با دستمایه مسایل عرفانی و معنوی و تحت عنوان پیشگویی آسمانی در صدرجدول کتابهای داستانی قرار گرفته است.
در عالم موسیقی نیز از آلبوم سرودهای مذهبی که توسط راهبان بندیکت کلیسای سانتودمینکودوسیلوس خوانده شده، تا کنون 8/2میلیون نسخه به فروش رفته است.
کتاب «داکوتا یک جغرافیای معنوی » نوشته کاتلین نوریسی که در سال 1993 انتشار یافته هنوز درفهرست کتابهای پرفروش جای دارد،او می گوید تاکنون 3000 نامه ازخوانندگانی که می خواهند تجربیات معنوی خود را با او در میان بگذارند،دریافت کرده است...
وی در ادامه مقاله خود اضافه می کند:
سیاستمداران [آمریکایی] اصراردارند که اجرای مراسم عبادی درمدارس آمریکا اجباری شود آمارحضور مردم در سخنرانیها و مراسم مذهبی چندین برابر شده است و برای حضور در برخی از این سخنرانیهاباید ماهها در لیست انتظار برای ثبت نام ماند.
کانترونتیس می افزاید:
در دانشگاههایی که دوره ها وسخنرانیهایی درباره مباحث عرفانی و معنوی برقرار می شود کلاسهالبالب از دانشجو است.
مؤسسه اینترفیس در کمبریج ماساچوست 700 دوره و کلاس در این زمینه عرضه می کند و امسال 20000داوطلب برای شرکت در این کلاسهاثبت نام کرده اند حال آنکه این رقم درسال گذشته از 13000 نفر تجاوزنکرده بود.
پاییز امسال حدود 2000 نفر درسخنرانیهای دکتر «دین اورنیش » که معمولا نطقهای پیچیده ای ایراد می کندحضور پیدا کردند و به سخنرانی اودر این باره که با کسب آسایش درونی می توان از سکته قلبی احتراز کردگوش دادند... (9)
یکی از محققان در تشریح گوشه ای دیگر از جریان معنویت گرایی ورویکرد دینی در جهان امروز چنین می نویسد:
هفته گذشته شبکه های ماهواره ای تلویزیونی ترانه معنوی را برای نخستین بار در جهان رسانه ای معاصر پخش کردند که یکی ازنشانه های آشکار نیازمندیهای معنوی و جامعه معنویت خواه پس ازانقلاب اسلامی ایران است.
این ترانه شگفت معنوی که با نام سمبلیک و نمادین [ Puedes llegar] عرضه عروسکهایی است که بخشهایی از آیات کتاب مقدس یعنی انجیل را می توانند تکرار کنند که پدیده ای نو در گرایشهای مذهبی است.
حجم معاملات بازرگانی کالاهای معنوی تنها در جامعه آمریکا از عددیکصد میلیون دلار قبل از انقلاب اسلامی به رقم سه میلیارد دلاری فعلی ارتقاء پیدا کرده است.
به وجود آمدن و شکل گیری تخصص و مهارت نرم افزاری نوین دربازرگانی و امور خدمات بین المللی تحت عنوان بازاریابی مذهبی یامعنوی، در بعضی از مراکز آموزشی مذهبی و سازمان کلیساها بشدت رواج پیدا کرده است و هدفش ارتباط معنوی با مخاطب فراوانتر است.
خانم «ماری انجیلیکا» که یک راهبه فقیر و بی چیز بود و جز لباس راهبگی هیچ سرمایه دیگری نداشت، وانست باترغیب مؤمنان کاتولیک به مشارکت درراه اندازی یک سیستم تلویزیونی کابلی کاملا مذهبی و معنوی صرف یک شبکه تلویزیونی قوی و پرقدرت با چهل و پنج میلیون مخاطب به وجود آورده و به نیازهای معنوی تازه از طریق رسانه تلویزیون پاسخ دهد (10)
ادامه دارد
پی نوشتها:
1. روزنامه ایران، به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی، 15/5/76.
2. روزنامه ابرار، به نقل از هفته نامه فرانسوی نورل آبرزواتور، 6/6/75.
3. تغییر ماهیت قدرت، الوین تافلر، مرکزترجمه و نشر کتاب، چاپ اول 1370،ص 659، 658، 657، 656 و 655.
4. روزنامه جمهوری اسلامی، به نقل ازروزنامه آمریکایی واشنگتن پست، 8/3/71.
5. ضمیمه روزنامه اطلاعات، 5/4/75.
6. روزنامه صبح، شماره 35، مصاحبه دکترگلشنی.
7. روزنامه کیهان، 11/1/76.
8. نشریه اطلاع رسانی مبلغان (ضمیمه بصائر)، آذر 76.
9. مقاله در جستجوی امر قدسی، مجله مشرق، شماره دوم و سوم، ترجمه امیرقاسمی.
10. سینا واحد، ستون فرهنگ و اندیشه،روزنامه کیهان، 23/5/75.