دراسه سیمیائیه فی بعض المفردات والتعابیر المختاره من نهج البلاغه ونقد ترجماتها فی ضوء نظریه أومبرتو إیکو (ترجمات دشتی وشهیدی وفقیهی أنموذجا) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
السیمیائیه علم یبحث عن الرموز والدلالات اللغویه واللفظیه. وقد أدى توسع هذا العلم فی دراسه النصوص، وخاصه نهج البلاغه، إلى الکشف عن المعانی الجدیده وعن المستویات الضمنیه للکلام. إضافه إلى ذلک، فإن العثور على معانی ألفاظ نهج البلاغه وتعابیره فی سیاق الاتجاهات اللغویه کان موضع اهتمام الکتّاب والباحثین. وفی هذا الصدد یحاول أومبرتو إیکو بوصفه منظرا من منظری السیمیائیه، توظّف الظواهر الدلالیه وتطبیقها فی سیاق السیمیائیه، ولذلک ینصبّ أکثر ترکیزه فی هذا المنهج على دراسه المعنى. وعلى رأیه، تقوم السیمیائیه على الدلاله المباشره والضمنیه. فی هذا المقال، وبالاعتماد على المنهج الوصفی– التحلیلی، قد تمّت دراسه سیمیائیه فی بعض الکلمات والتعابیر المختاره من نهج البلاغه وکذلک نقد ترجمات دشتی وشهیدی وفقیهی لها فی ضوء نظریه إیکو. وتشیر نتائج البحث إلى أن الألفاظ والمعانی فی نهج البلاغه تظهر على شکل مدلولات تتجاوز عن الزمان والمکان، وأن لها أیضا دلالات ضمنیه إلى جانب معانیها المباشره یمکن أن تکون مهمه ومفیده فی فهم المفاهیم الکامنه وراء النص بأکبر قدر ممکن من الدقه.نشانه شناسی برخی واژگان و تعابیر برگزیده از نهج البلاغه و نقد برگردان های آن با تکیه بر نظریه أومبرتو اکو (مطالعه موردی: ترجمه های دشتی، شهیدی و فقیهی)
نشانه شناسی علمی است که به بررسی نمادها، رمزها و نشانه های زبانی و کلامی می پردازد. گسترش این علم در مطالعات متون به خصوص نهج البلاغه، منجر به کشف معنا و لایه های ضمنی شده است. علاوه بر این، دست یابی به معنای واژگان و تعابیر اصطلاحی نهج البلاغه در بستر رویکردهای زبانی مورد توجه ادیبان و پژوهشگران بوده است. یکی از نظریه پردازان حوزه نشانه شناسی، أومبرتو اکو است. اکو تلاش می کند تا پدیده های معنایی و ارتباطات را در بستر نشانه شناسی به کارگیرد و از این رو تمرکز او در این رویکرد بیشتر بر مطالعه معناست. از نظر او نشانه شناسی مبتنی بر دلالت مستقیم و ضمنی است. در این جستار با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی به بررسی نشانه شناسی برخی واژگان و تعابیر برگزیده از نهج البلاغه و نقد ترجمه های دشتی، شهیدی و فقیهی از آن در پرتوی نظریه أومبرتو اکو پرداخته شده است. برآیند پژوهش نشان می دهد واژگان و تعابیر موجود در نهج البلاغه در قالب مدلول هایی ظاهر می شوند که فراتر از زمان و مکان هستند و علاوه بر معنای مستقیم، دلالت های ضمنی نیز دارند که این امر می تواند در فهم هرچه دقیق تر مفاهیم نهفته در آن مهم و راهگشا باشد.