چکیده

This study delves into the concept of consciousness in the Qur'an, comparing it with cognitive science. While cognitive science views consciousness as a function of the brain, the Qur'an employs various terms such as soul (al-<em>nafs</em>), heart (<em>al-qalb</em>, <em>al-ṣadr</em> and <em>al-af</em><em>ʾidah</em>), hearing (<em>al-samʿ</em>), sight (<em>al-baṣar</em>), etc. to describe tools of consciousness. In order to explore the Qur'anic perspective on consciousness and its compatibility with cognitive science, an in-depth analysis of relevant areas pertaining to human consciousness, as well as the capacities of the heart and brain, is essential. Employing an analytical-comparative method with an extra-religious perspective, we extract cognitive terminology associated with consciousness from the Qur'an. By employing graph-based tools to create and analyze a conceptual map of these terms, we find that soul, heart, hearing, and sight emerge as crucial tools for generating consciousness. Of these, the Qur'an highlights the human soul as the primary tool for acquiring and processing consciousness, distinct from the spirit (<em>al-rūḥ</em>). This soul is balanced in such a way that it can collaborate with the body and brain of the human to achieve consciousness.

تحلیل شبکه مفهومی آگاهی به عنوان یک کارکرد شناختی در قرآن کریم

علوم شناختی به عنوان علمی جدید، آگاهی را کارکردی برای مغز در نظر گرفته است، اما قرآن هنگام صحبت از آگاهی انسان، از واژگانی مانند نفس، افئده و قلب، سمع، بصر و ... به عنوان ابزار آگاهی نام می برد و به جز اشارات محدودی که به کلمه لبّ دارد، کارکردهای شناختی مرتبط به آگاهی انسان را به مغز او نسبت نداده است. بررسی جایگاه آگاهی در انسان از نظر قرآن و مقایسه آن با برخی دستاوردهای علوم شناختی، نیازمند بررسی عمیق در حوزه های مرتبط با آگاهی انسان و توانمندی های قلب و مغز اوست. در این پژوهش با روش تحلیلی-تطبیقی و به صورت کتابخانه ای و برون دینی به استخراج واژگان شناختی مرتبط با آگاهی در قرآن پرداخته شد. پس از رسم و تحلیل شبکه مفهومی این واژگان با ابزار گراف مشخص گردید که به ترتیب نفس، قلب، سمع و بصر جزو پرکاربردترین ابزارهای ایجاد آگاهی هستند که در قرآن کریم کارکردهای شناختی متعددی به آن ها نسبت داده است. همچنین به وسیله این گراف ها مشخص گردید که مهم ترین ابزار کسب و پردازش آگاهی در انسان از منظر قرآن نفس انسانی است که از دیدگاه قرآن با روح متفاوت است و خداوند برای ذهن به عنوان ابزار آگاهی انسان، نام نفس را برگزیده است و آن را چنان تسویه و معتدل کرده است که بتواند با جسم انسان و مغز او در ارتباط باشد و انسان را به آگاهی برساند.
آگاهی،فهم،علوم شناختی،گراف مفهومی،قرآن و علم،

تبلیغات