ارتقای امنیت بافت های فرسوده شهری بر اساس رویکرد چیدمان فضا مورد مطالعه: بافت فرسوده محله قلمستان کرج (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقدمه: راهکارهای طراحی شهری در کاهش جرائم، مکرر مورد آزمون قرار گرفته است، اما کمتر تلاشی برای آزمون و انطباق این نظریات با شرایط ویژه شهرهای ایران صورت گرفته است. در میان بافت های مختلف شهری، بافت های فرسوده از نظر فعالیتی و کالبدی بستر مناسب تری برای رشد و شکل گیری مکان های جرم خیز هستند. از فنون کارآمد تحلیل بافت های شهری می توان به تئوری چیدمان فضا که به دنبال کشف ارتباط میان محیط انسان ساخت و زندگی اجتماعی ساکنان است، اشاره کرد. از این رو، با استفاده از این تکنیک می توان پاره ای از الگوهای رفتاری موجود در فضاهای شهری را شناخت و طرح های شهری را سازگار با این الگوها ارائه داد. پژوهش های مربوط به امنیت با استفاده از تکنیک چیدمان فضا بر این فرض بنا شده اند که با افزایش «نظارت طبیعی» در فضاهای عمومی می توان احتمال وقوع جرم را کاهش داد. در میان کلان شهرهای ایران، کرج به واسطه رشد سریع کالبدی، دارای ضعف های جدی در ساختار شهری است. این ضعف های کالبدی و فضایی در بافت های فرسوده این شهر بیشتر به چشم می خورد. از این رو، بافت فرسوده محله قلمستان به عنوان یکی از محلات قدیمی این شهر برای مطالعه و تحلیل انتخاب شده است. در این پژوهش تلاش شده است تا با سنجش پیکره بندی فضایی محله قلمستان کرج و شناخت ویژگی های فضایی و کالبدی، طرح هایی برای ارتقای امنیت ارائه شود و میزان اثربخشی این طرح ها در بهبود امنیت محله نیز با استفاده از تکنیک چیدمان فضا پیش بینی شود.مواد و روش هاپژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی تحلیلی است. روش گردآوری داده ها میدانی است. سنجش امنیت معابر بر اساس چک لیست، تکمیل پرسشنامه و عکس برداری صورت گرفته است. محدوده مطالعه بافت فرسوده محله قلمستان در مرکز شهر است. محله قلمستان از مناطق قدیمی شهر کرج است. تحلیل بافت فرسوده قلمستان به وسیله نرم افزار UCL.Depthmap انجام شده است. نمونه آماری در دو مرحله از پژوهش انتخاب شده است. در هر دو مرحله از فرمول کوکران با ضریب خطای 0/05 برای تعیین حجم نمونه استفاده شده است. پرسشنامه میان 348 نفر از اهالی قلمستان توزیع شد. تعداد کل معابر محله 102 و با همان ضریب خطا، حجم نمونه 43 محاسبه شده است. داده های چک لیست ها و پرسشنامه با استفاده از روش مُد وارد فاز تحلیل شدند. پس از حذف داده های ناسازگار به منظور تحلیل رابطه متغیرها از آزمون همبستگی در محیط نرم افزار Spss نسخه 23 استفاده شد. پس از ارائه پیشنهادهای طراحی بر اساس تحلیل های صورت گرفته و در آخر دوباره طرح های ارائه شده با روش چیدمان فضا و دوازده مؤلفه اصلی چک لیست سنجش شده است. یافته هاداده های مستخرج از پرسشنامه نشان داد وضعیت احساس امنیت شهروندان محله قلمستان معادل 57/25 درصد به دست می آید. ضریب همبستگی پیرسون میان میزان امنیت و میزان هم پیوندی 0/784 استخراج شده است، بنابراین بین درصد امنیت و میزان هم پیوندی رابطه معناداری برقرار است؛ به این معنا که با افزایش میزان هم پیوندی معابر محله قلمستان، میزان امنیت معابر نیز افزایش می یابد. همچنین بین درصد امنیت و میزان عمق رابطه معناداری برقرار است. این رابطه با توجه به میزان منفی ضریب همبستگی پیرسون به آن معناست که با افزایش میزان عمق معابر محله قلمستان، میزان امنیت معابر کاهش می یابد.نتیجه گیریتغییرات مؤلفه های چیدمان فضایی در طرح های پیشنهادی، نشان دهنده تغییرات مثبت امنیت در معابر قلمستان است. اصلاحات پیشنهادی با هدف بهبود در معابر با ضعف شدید انجام گرفته و در خصوص عدم تغییر سلسله مراتب اهمیت معابر علاوه بر حفظ انسجام نسبی بافت توانسته مؤلفه های مؤثر در امنیت را بهبود بخشد. در این طرح ها میزان امنیت به صورت میانگین 22/37 افزایش پیدا کرده است. افزایش میزان امنیت پس از انجام اصلاحات کالبدی در محدوده های مشخص شده تأیید می شود و می توان با اصلاح کالبدی در فضاهای شهری در بافت فرسوده بروز ناامنی و جرم را کاهش داد.Securing Worn-Out Urban Tissues through Approach Space Syntax Case Study: Qalamestan Neighborhood in Karaj
Introduction Urban design solutions to reduce crimes have been repeatedly tested, but less effort has been made to test and adapt these ideas to the special conditions of Iranian cities. Among different urban tissues, worn-out tissues are a more suitable platform for the growth and formation of crime-prone places. One of the efficient techniques for analyzing urban textures is the theory of space syntax, which seeks to discover the relationship between the man-made environment and the social life of residents; Cited. Therefore, by using this technique, it is possible to recognize some of the behavioral patterns in urban spaces and provide urban plans compatible with these patterns. Research related to security using the space syntax technique is based on the assumption that, by increasing “natural surveillance” in public spaces, the probability of crime can be reduced. Among the metropolises of Iran, because of its rapid physical growth, Karaj has serious weaknesses in its urban structure. These physical and spatial weaknesses are more visible in the worn-out tissues of this city. Therefore, the worn-out fabric of the Qalamestan neighborhood has been chosen as one of the old neighborhoods of this city for study and analysis. In this research, an attempt has been made to provide plans to improve security by measuring the spatial configuration of the Qalamestan Karaj neighborhood recognizing its physical and spatial characteristics, and predicting the effectiveness of these plans in improving the security of the neighborhood by using the space syntax technique.Materials and MethodsThe current research is applied in terms of its purpose and descriptive-analytical in terms of its method. The method of data collection is a field. The assessment of road safety is based on a checklist, filling out a questionnaire, and taking pictures. The scope of the study is the worn-out texture of the Qalamestan neighborhood in the city center. Qalamestan neighborhood is one of the old districts of Karaj city. The analysis of the weathered texture of Qalemastan has been carried out by UCL.Depthmap software. The statistical sample has been selected in two stages of the research. In both stages, Cochran’s formula with an error coefficient of 0.05 was used to determine the sample size. Questionnaire which was distributed among 348 people of Qalamistan. The total number of streets in the neighborhood is 102 and with the same error coefficient, the sample size is 43. The data of checklists and questionnaires were analyzed using the MOD method. After removing inconsistent data, to analyze the relationship between variables, a correlation test was used in Spss software environment version 23. After presenting the design suggestions based on the analysis, and finally, the presented designs were measured again with the method of space layout and twelve main components of the checklist.FindingsThe data extracted from the questionnaire showed that the feeling of security of the citizens of the Qalamestan neighborhood is equal to 57.25%. Pearson’s correlation coefficient between the level of security and the level of connection is 0.784; Therefore, there is a significant relationship between the percentage of security and connection. This means that the level of security of the roads will also increase with the increase in the level of connection between the roads of the Qalamestan neighborhood. Also, there is a significant relationship between the percentage of security and the amount of depth. This relationship, according to the negative Pearson correlation coefficient, means that with the increase in the depth of the roads in the Qalamestan neighborhood, the safety level of the roads decreases.ConclusionThe changes in the components of the spatial syntax in the proposed plans show the positive changes in security on the roads of Qalamestan. The proposed reforms have been performed to improve the roads with severe weakness, and regarding the non-change of the hierarchy of importance of the roads, besides maintaining the relative coherence of the fabric, it has improved the components that are effective in security. In these plans, the amount of security has increased by an average of 22.37. The increase in the level of security is confirmed after performing physical reforms within the specified limits, and the occurrence of insecurity and crime can be reduced by a physical reform in urban spaces in worn-out contexts.