تأثیر نامتقارن رانت نفت بر بدهی های عمومی در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
با توجه به افزایش قابل توجه بار بدهی های عمومی در ایران طی سال های گذشته و با توجه به موضوع وابستگی بودجه دولت به درآمدهای حاصل از فروش نفت، این مطالعه به بررسی آثار نامتقارن کوتاه مدت و بلندمدت رانت نفت بر بدهی های عمومی در ایران طی سال های 1400-1375 پرداخته است. به این منظور، از آزمون هم انباشتگی کرانه های تعمیم یافته و برآوردگر خودرگرسیون با وقفه های توزیعی غیرخطی (NARDL) استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که اثر کوتاه مدت و بلندمدت تکانه های افزایشی سهم رانت نفت از تولید ناخالص داخلی بر سهم بدهی های عمومی از تولید ناخالص داخلی (شاخص بار بدهی های عمومی)، منفی و معنادار و این اثرگذاری برای تکانه های کاهشی، مثبت و معنادار است؛ به گونه ای که اندازه آثار تکانه های افزایشی، کوچک تر از آثار تکانه های کاهشی است (تأیید آثار نامتقارن). نتایج آزمون علیت گرنجری نامتقارن نیز وجود یک رابطه علی از سمت تکانه های افزایشی بار بدهی های عمومی به تکانه های افزایشی سهم رانت نفت از تولید ناخالص داخلی را نشان می دهد که مؤید این موضوع است که سطوح بالای بدهی های عمومی در کشور منجر به استخراج و فروش سریع تر منابع نفتی می شود. بر اساس سایر نتایج، رشد اقتصادی اثر منفی و معنادار، سهم مخارج مصرفی از تولید ناخالص داخلی اثر مثبت و معنادار و تورم اثر بی معنا بر بار بدهی های عمومی در ایران داشته اند. بر این اساس، تنظیم و محدود نمودن سطح استقراض عمومی در طول دوره های رونق درآمدهای نفتی، انتقال درآمدهای منابع طبیعی از طریق سیستم مالی به بخش واقعی و اتخاذ سیاست های ضدفساد برای جلوگیری از انحراف و اتلاف درآمدهای نفتی در جهت اثرگذاری بیشتر رانت نفت بر بدهی های عمومی و از طرفی کنترل بدهی های عمومی و مدیریت صحیح نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی در جهت کاهش سرعت استخراج و فروش منابع نفتی، مهم ترین توصیه های سیاستی این پژوهش را تشکیل می دهند.Asymmetric Effect of Oil Rent on Public Debt in Iran
Considering the significant increase in the public debt burden in Iran over the past years and considering the dependence of the government's budget on revenues from oil sales, this study investigated the short-term and long-term asymmetric effects of oil rent on public debt in Iran during the years 1996-2021. For this purpose, the augmented bounds cointegration test and Non-linear Autoregressive Distributed Lag (NARDL) estimator have been used. The results show that the short-term and long-term effect of the increase in the share of oil rent from GDP on the share of public debt from GDP )public debt burden index) is negative and significant and this effect is positive and significant for the decrease impulses; In such a way that the size of effects of increasing impulses is smaller than the effects of decreasing impulses (confirmation of asymmetric effects). The results of the asymmetric Granger causality test also show the existence of a causal relationship from the increasing impulses of the public debt burden to the increasing impulses of the share of oil rent from GDP, which confirms that high levels of public debt in the country lead to the faster extraction and sale of oil resources. According to other results, economic growth has a negative and significant effect, the share of consumption expenditure in GDP has a positive and significant effect, and inflation has an insignificant effect on the public debt burden in Iran. Based on this, regulating and limiting the level of public borrowing during periods of booming oil revenues, transferring natural resource revenues through the financial system to the real sector, and adopting anti-corruption policies to prevent the deviation and waste of oil revenues in order to have a greater effect of oil rent on public debts and on the other hand, the control of public debts and the correct management of the ratio of debt to GDP in order to reduce the speed of extraction and sale of oil resources are the most important policy recommendations of this research.