راه های تبیین مجملات قرآنی از نگاه اصولیان و قرآن پژوهان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
از مباحث مطرح در دانش اصول و علوم قرآن، «مجمل و مبیّن» است که نشان می دهد برخی از خطابات قرآنی نیازمند بیانی هستند تا مقصود الهی را با تمام ابعاد و جوانب بازگویند. از این رو، راه هایی جهت تبیین این مجملات بیان شده است. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی در پی بازکاوی و تحلیل راهکارهای تبیین مجملات قرآنی در دانش اصول و علوم قرآن است. بررسی کتاب های اصولی از گذشته تا حال نشان می دهد که دانش اصول نزد پیشینیان در این موضوع پربارتر عمل کرده و مبحثی با عنوان بیان در آثار اصولی حضور داشته که میان مبیّن با مجمل پیوند برقرار می ساخته و امروزه کم رنگ شده است. در آثار اصولی، توجه بر راه های بیان معطوف به نفس آیات و اقوال و افعال پیامبر(ص) بوده است؛ اما در آثار قرآن پژوهی، این دایره توسعه پیدا کرده و بر قرائن گوناگونی در تبیین مجملات قرآنی تکیه می شود و تطبیقات فراوان قرآنی در آن ها وجود دارد. تعامل مباحث علوم قرآن و علم اصول، موجب رشد و پختگی و کارایی هریک از آن دو می گردد. لازم است بحث مجمل و مبیّن بازطراحی جدیدی شود و به «اجمال و بیان» تغییر یابد و در محورهای اجمال مفهومی، اجمال مصداقی و اجمال در مقام عمل تنظیم شود.Ways of the Explanation of Quranic Concises from the Perspective of the Theoretician in Law and the Quranic Researches
One of the topics raised in the knowledge of uṣūl or principles (Arabic: أصول) and studies of the Quran is “concise and explanatory” (Arabic: مُجمَل و مُبَیَّن) which shows that some of the Quranic rhetoric need an expression to convey the divine purpose with all dimensions and aspects. Hence, there are ways to explain these concises. This article seeks to analyze and review strategies to explain the Quranic concises in the knowledge of uṣūl or principles (Arabic: أصول) and studies of the Quran by descriptive-analytical method. Examining the books of uṣūl from the past to the present shows that the knowledge of the uṣūl of the past has been better in this subject and there was a topic called “explication” (Arabic: بیان) in Usul works, which establishes a connection between explanatory with concise and it has become less prominent today. Attention in the works of uṣūl has been focused on the ways of expressing the verses and the words and actions of the Prophet(PBUH), but this circle is developed in the works of the Quran and relies on various circumstantial evidence in explaining the Quranic concises and there are many Quranic adaptations in them. The studies of the Quran and the knowledge of uṣūl or principles (Arabic: أصول) causes the growth and efficiency of each of them. It is necessary to discuss a new review and change it to “obscurity and explication” (Arabic: إجمال و بیان) and be adjusted in the fields of conceptual obscurity, applicability obscurity and practical obscurity.