ساخت یابی برنامه توسعه در ایران عصر پهلوی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تجربه ایرانیان در دوران معاصر با مفهوم توسعه پیوند خورده است. این مفهوم که در قرن بیستم رواج یافت، تاثیر زیادی بر ساختارها، فرایندها و رویکردهای اندیشه ای به جای گذاشته است. در ایران نیز با روی کار آمدن حکومت پهلوی، مفهوم توسعه مبتنی بر الگوهای نظری مختلف، در جهت گذار ایران از جامعه سنتی به جامعه صنعتی به کار گرفته شد. اما علیرغم اجرای 5 برنامه توسعه، جامعه عصر پهلوی دچار بحران ها، گسست ها و شکاف های عظیمی شد که نتیجه آن در انقلاب سال 1357 نمود یافته است. ازاین رو، پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به چگونگی ساخت یابی برنامه های توسعه اجرا شده در ایران عصر پهلوی و کارکرد آن در روند توسعه ایران است. این پژوهش با رویکرد جامعه شناسی تاریخی صورت خواهد گرفت. به این معنا هم به بستر تاریخی رویدادها و هم به ساختارها و فرایندهایی که بر اساس الگوی نظری توسعه شکل گرفته است، توجه خواهد شد. علاوه بر آن به تعامل دوسویه کنشگر-ساختار در این صورتبندی خواهیم پرداخت. مطالعه حاضر بر آن است که برنامه های توسعه پیش از انقلاب، به دلیل تضادهای موجود در سطح نظری و کنشگران نتوانست به ساخت منسجم دست پیدا کند و در بستر تاریخی نیز امکان ساخت یابی گفتمان توسعه و تثبیت معنایی و مفهومی آن مهیا نشد.Construction of Development Program in Pahlavi era in Iran
The experience of Iranians in different social, political and economic levels in the contemporary era is linked with the concept of development. This concept, which became popular in the 20th century, has had a great impact on the structure and processes and approaches of thought in this century. In Iran, with the establishment of the Pahlavi government, the concept of development based on different theoretical models was used in the process of Iran's transition from a traditional society to an industrial society. But despite the implementation of 5 development programs in Iran before the revolution, the society suffered crises, ruptures and huge gaps, which resulted in the revolution of 1357. In the present research we are willing to know how the development programs implemented in Pahlavi era in Iran were constructed and what its function were in the development process of Iran. Formulation of development plans in this research is implemented with historical sociology approach. In this sense, attention will be paid to both the historical background of the events and the structures and processes formed based on the theoretical model of development. In addition, we will discuss the two-way interaction between actor and structure in this formulation. Based on the study, it can be pointed out that the pre-revolutionary development programs could not achieve a coherent construction due to the contradictions at the theoretical and activist level, and in the historical context, it was not possible to construct the development discourse and stabilize its meaning and concept.
تبلیغات
