برآورد سهم رشد اقتصادی در تفاوت مالیات ها (رهیافت مدل های تجزیه) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از دلایل مهم آسیب پذیری اقتصاد ایران از تحریم ها بی ثباتی درآمدهای دولت است. در سال های اخیر توجه دولت به مالیات، به عنوان درآمد پایدار، افزایش یافته است و بر اساس شواهد آماری، سهم مالیات از تولید ناخالص داخلی در استان های ایران به طور متوسط از 62/2 درصد در سال 1390 به 06/13 درصد در سال 1398 افزایش یافته است. با توجه به اهمیت رشد اقتصادی در تعیین مالیات، پژوهش حاضر به این سؤال پاسخ می دهد که آیا تفاوت در رشد اقتصادی عامل تفاوت انواع مالیات در استان های ایران است. برای این منظور از رهیافت مدل تجزیه اکساکا-بلیندر استفاده شده است. برآوردها نشان می دهد که در مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده و مالیات کل، به ترتیب 90، 49 و 64 درصد از شکاف مالیاتی به واسطه تفاوت در رشد اقتصادی استان ها قابل توضیح است؛ بنابراین، بهبود در سامانه های برخط توسعه فعالیت های اقتصادی می تواند سهم رشد اقتصادی را در تفاوت درآمدهای مالیاتی افزایش دهد. علاوه بر این، نتایج نشان می دهد که با افزودن متغیر صنعتی شدن و بخش خدمات در مدل های جداگانه، سهم عوامل قابل توضیحی در تفاوت مالیات -نسبت به سهم بخش خدمات- افزایشی می شود و به عبارتی، صنعت خاصیتی هم افزایی در کسب مالیات دارد. در مالیات هایی مانند مالیات بر شرکت ها، مالیات مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده نیز، با افزایش سهم صنعت، شکاف مالیاتی بین استان ها خاصیتی قابل توضیح خواهد داشت. این امر ناشی از بالا بودن ارزش افزوده در بخش صنعت و همچنین شفاف بودن فعالیت های آن در اقتصاد است؛ اما افزایش سهم خدمات در مالیات بر ثروت و مالیات بر درآمد، سهمی به نسبت بالا در توضیح شکاف مالیاتی دارد؛ به این صورت که با افزایش هر سهم بخش خدمات در اقتصاد، میزان درآمد مالیاتی افزایش می یابد.Estimating the Share of Economic Growth in the Difference of Taxes (Decomposition Models Approach)
One of the important reasons for the vulnerability of Iran's economy to sanctions is the instability of government revenues. For this reason, the government's attention towards taxes as a sustainable income has increased, and based on statistical evidence, the share of taxes in the gross domestic product in the provinces of Iran has increased from 2.62% in 2012 to 13.06% in 2020. The factor of stability of government revenues is economic growth, and the tax on economic growth has high stability, in this regard, this research answers the question whether the difference in economic growth is the reason for the difference in taxes in the provinces of Iran. The results of Oaxaca-Blinder analysis show that in income tax, value added tax and total tax, respectively, 90, 49 and 64% of the tax gap can be explained by the difference in the economic growth of the provinces. Therefore, the improvement in online systems for the development of economic activities can increase the share of economic growth in the difference of tax revenues. In addition, the results show that by adding the variable of indus trialization and the service sector in separate models, the contribution of explainable factors in the tax difference has been increased compared to the contribution of the service sector, and in other words, indus try has a synergis tic property in tax acquisition, in corporate taxation, direct tax and value added tax, with the increase in the share of indus try, the tax gap between the provinces will have an explainable feature, in other words, this issue is caused by the high value added in the indus try sector and also the transparency of its activities in the economy. But the increase in the share of services in wealth tax and income tax has a relatively high contribution in explaining the tax gap, so that every share of the share of the service sector in the economy increases, the amount of tax revenue increases.
تبلیغات
