تحلیل پدیده «ترجمه ضمنی» در رجال نجاشی؛ گونه ها و دستاوردها
آرشیو
چکیده
هنگام کاوش های راوی شناسانه در منابع رجالی و فهرستی، با سه گونه داده رجالی مواجهیم: اطلاعات رسمی، داده های جانبی و ترجمه ضمنی. پژوهش رجالی کامل و کارآمد، واکاوی هر سه گونه داده راوی شناسانه را می طلبد، که در میان آنها، تحلیل پدیده «ترجمه ضمنی، در کتاب رجال نجاشی»، محور این نوشتار قرار گرفته است. با گردآوری کاربست های این پدیده در این کتاب و دلالت سنجی و تحلیل آن، چنین به دست می آید که نجاشی، ترجمه ضمنی راوی را معمولاً زمانی به کار بسته است که سه پیش شرط: وابستگی خویشاوندی، راوی بودن، و مؤلف نبودن، محقق شود. بررسی پدیده ترجمه ضمنی، هم دستاوردهای توصیفی را در محورهای توثیق، مدح، تضعیف و طبقه روایی به دنبال دارد و هم دستاوردهای تحلیلی، چون: اثبات وجود ناقلان شفاهی احادیث در عصر صادقین و توثیق غیرصاحبان کتاب حدیثی را نتیجه می دهد.رجال النجاشی، الترجمه الضمنیه، الوصف الرجالی، التوثیق الضمنی، معرفه الرواه، الروایه الشفهیه.
إذا أردنا البحث عن الروات فی المصادر الرجالیه و الفهارس المعدّه لذلک فإنّنا سنجد ترجمه لهم من خلال ثلاثه طُرُق. إما ترجمتهم مذکوره بطریقه مُعنوَنه من خلال الاسم و العنوان الکامل فی کتب الرجال، أو نجد لهم ترجمه فی طیّات الکتب و المسائل الأخری أو نجدها فی ضمن ترجمه راوٍ آخر. البحث الرجالی التام و المفید یجبُ أن یبتنی علی هذه الثلاثه طُرق من أسالیب البحث عن الرواه و منها الترجمه الضمنیه للرواه فی کتاب رجال النجاشی و هو ما بحثناه فی هذا المقال. و نحنُ من خلال تجمیع طُرق إعمال هذه النظریه علی الرواه فی کتاب رجال النجاشی و تحلیل مدی دلالتها، اکتشفنا أنّ النجاشی فی کتابه الرجالی استعمل الترجمه الضمنیه للرواه و اشترط مسبقاً، أولاً: أن یکون له قرابه نسبیه مع الراوی المتَرجَم له و ثانیاً: أن یکون راویاً بنفسه أیضاً و ثالثاً: أن لا یکون من جمله المؤلفین و إذا استوفی الشروطَ أدرجه النجاشی فی ضمن ترجمه راوٍ آخر و ترجم له بشئٍ یفید القارئ. دراسه ظاهره الترجمه الضمنیه تزودنا بمعلومات وصفیه فی عده مجالات علمیه ک : وثاقه و ممدوحیه الرواه أو ضعفهم و أیضاً معرفه طبقاتهم. کما أن هذه الدراسه تزودنا بمعلومات تحلیلیه ک : إثبات وجود رواتٍ ینقلون الأحادیث بصورهٍ شفهیهٍ فی زَمن الإمامین الصادقین و توثیق الرواه الذین لم یکونوا من مدونی الکُتب الحدیثیه.
تبلیغات
