رویکرد خطابی و ساخت گزاره های ندایی در شعر منیره هاشمی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
منیره هاشمی یکی از شاعران کودک و نوجوان است که برخی اشعار خود را با رویکرد تخاطبی، یعنی خطاب به مخاطبی بالفعل یا مخاطب درون متنی سروده است. در این نوشتار، چندوچون بهره مندی این شاعر از ظرفیت های بیان خطابی با روش توصیفی و تحلیل محتوا و با استفاده از منابع کتابخانه ای کاوش و بررسی شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که ساختار اشعار خطابی هاشمی، مجموعه ای از گزاره های خطابی است که به منظور حفظ ارتباط با مخاطبِ درون متنی و اقناع و تأثیرگذاری بر او نظام می یابد. این گزاره ها طبق الگوی زبانی و بلاغی همسان، تکوین نیافته و در آن ها مختصات چندگونه ی بیان، از جمله بیان گفتاری، بیان روایی، بیان وصفیِ ساده و بیان تصویری به چشم می خورد. بهره مندی هاشمی از این گزاره ها، زمینه و شرایط مساعدتری را برای لذت خواننده ی کودک از جهانِ زبانی و مفهومیِ شعر فراهم ساخته و موجب شده ارتباط خواننده با شاعر و شعر، به سطحِ ارتباطی صمیمانه و عاطفی ارتقا یابد.The Addressing Approach and the Construction of Vocative Expressions in the Poetry of Monireh Hashemi
Tendency toward direct addressing and making dialogues with the special or in-text audience are common approaches in Persian poetry as well as Persian children’s poetry. This audience is not an out-of-text or implied one, someone whose presence is assumed at the time of writing the poem; rather, it is an actual audience, someone who has an effective and essential role in the creation of the text. This is a long-established method in Persian poetry and most Persian poets have made use of it. Nowadays, even writers of children’s and adolescents’ poetry draw on the affordances and possibilities of the tone and method of addressing with different intentions. Monireh Hashemi is one of the popular and well-known writers of children’s and adolescents’ poetry, many of whose works have an addressing structure and contain a collection of vocative expressions. These statements usually take shape with verbs in the present tense and are structured around the desire to maintain relationship with an in-text audience and to persuade and affect him/her. The audience of these poems is chosen by the poet and is a silent audience devoid of any action or reaction. He/she listens to what the poet or the speaker says and accepts, without dispute, a collection of vocative expressions with different and various functions. These statements do not take shape according to a homogenous linguistic and rhetorical pattern; actually, one can observe in them characteristics of various types of expressions, such as spoken, narrative, simple descriptive and visual.