واکاوی تحولات در ساختار گونه های مسکونی بافت تاریخی شهر بروجرد از دوره قاجار تا پهلوی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بروجرد دارای بافت تاریخی ارزشمندی است اما به واسطه تغییرات شیوه زندگی، مهاجرت و تغییرات اقتصادی، بخش وسیعی از بافت ارزشمند این شهر طی چندین دهه اخیر دچار دگرگونی و تغییرات اساسی شده است. در این راستا شناخت سازمان فضایی و کالبدی خانه های این شهر و تحلیل الگوهای به کاررفته در آن ها امری ضروری است. سؤال اصلی در این پژوهش این است که درگذر زمان (از دوره قاجار تا پهلوی) چه تغییراتی در سطح ساختار فضایی و کالبدی خانه های دوره ی قاجار و پهلوی بافت تاریخی شهر بروجرد رخ داده است؟ روش انجام این پژوهش درواقع شامل روش های تحلیلی- توصیفی و تحلیل نرم افزار است و راهبرد آن روش نحو فضا و مکمل آن جمع آوری نمونه موردی و آنالیز آن ها است. پژوهش شامل دو مرحله است؛ بخش اول شامل مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و همچنین مشاهده و برداشت میدانی است، و در بخش دوم که رویکرد کمی پژوهش است به کمک نرم افزار تخصصی نحو فضا نمونه های موردی انتخابی مورد تحلیل قرار می گیرند. برآیند این پژوهش بیانگر این موضوع است که باوجود مشترک بودن ساختار درون گرایی خانه های دوره قاجار و پهلوی در بافت تاریخی شهر بروجرد، تحولات شگرفی در این خانه ها از دوره قاجار تا پهلوی اتفاق افتاده است. این موضوع را می توان چه ازنظر ساختار کالبدی فضایی که شامل، الگوی شکل گیری، هندسه بنا، متراژ بنا، تزیینات به کاررفته در بنا، تنوع و تعدد فضاها و همچنین چه از نظر پیکره بندی فضایی خانه ها که شامل لایه بندی مناسب پلان مجموعه فضایی، نفوذپذیری، توجه به محرمیت و ایجاد سلسله مراتب مناسب خانه های دوره قاجار نسبت به پهلوی مشاهده کرد.Analyzing the Changes in the Structure of Residential Types in the Historical Context of Borujerd City From Qajar to Pahlavi period
Borujerd has a valuable historical context. But due to lifestyle changes, immigration and economic changes, a large part of the valuable context of this city has undergone major transformations and changes in recent decades. In this regard, it is essential to know the spatial and physical organization of the houses of this city and analyze the patterns used in them. The main question in this research is: over time (from Qajar to Pahlavi period), what changes have occurred in the spatial and physical structure of the Qajar and Pahlavi houses of the historical context of Borujerd city? The method of conducting this research actually includes analytical-descriptive methods and software analysis. Its strategy is the space syntax method and its complement is the collection of case samples and their analysis. The research consists of two stages. The first part includes library and documentary studies as well as field observation and observation. In the second part, which is a quantitative research approach, selected case examples are analyzed with the help of specialized software of space syntax. The result of this research shows that despite the common introversion structure of Qajar and Pahlavi period houses in the historical context of Borujerd city, tremendous changes have happened in these houses from Qajar to Pahlavi period. This issue can be seen in terms of the physical structure of the space, which includes the pattern of formation, the geometry of the building, the size of the building, the decorations used in the building, the diversity and multiplicity of spaces. Also, it can be seen in terms of the spatial configuration of the houses, which includes the appropriate layering of the spatial complex plan, permeability, attention to privacy and the creation of appropriate hierarchies of the houses of the Qajar period compared to the Pahlavi.