واکنش علمای حوزه علمیّه قم به مسئله تغییر خط فارسی در سده اخیر (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

مسأله تغییر خط یا اصلاح الفبا در کشورهای مختلفی رخ داده است. در ایران نیز از حدود دویست سال قبل تاکنون، مسأله تغییر خط فارسی در برخی نوشته ها و محافل علمی مورد گفتگو واقع شده است. اما به دلایل فرهنگی و مذهبی، مناقشاتی پیرامون طرح و اجرای آن به وجود آمده است. جدای از مخالفان فرهنگیِ تغییر خط، برخی از علمای شیعی، به دلایل مذهبی و امکان گسست دینی یا خدشه به متون اسلامی، واکنش منفی به این مسأله نشان داده اند. حتی برخی از ایشان، آن را توطئه دشمنان اسلام قلمداد نموده اند. توجه به واکنش علمای حوزه علمیه قم، به عنوان مهم ترین خاستگاه مذهب تشیع در قرن گذشته، می تواند نمایی از نگرش های اندیشمندان دینی را به این مسأله نشان دهد. در پژوهش حاضر، ضمن ارائه تاریخچه اجمالی مسأله اصلاح الفباء و تغییرخط، واکنش های علمای ایران و حوزه علمیه قم در برخی از ابعاد این مسأله، احصاء و مورد توجه قرار گرفته؛ و نیز برخی از فتاوای مراجع تقلید در این باره ذکر شده است. در نتیجه می توان گفت: علمای اسلامی، مادامی که اصلاح الفبا و تغییر خط، خدشه ای به معارف اسلامی و ترویج مذهب اسلام وارد ننمایند، نسبت به این تغییرات و اصلاحات، نظر مخالفی ندارند.