تحلیل کمی و کیفی کاربست آیات و روایات در آثار منظوم ومنثورشاه نعمت الله ولی کرمانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
کاربرد گسترده آیات و روایات در آثار منظوم و منثور شاه نعمت الله ولی، نشان از انس فراوان او با قرآن و حدیث است. مسئله تحقیق حاضر این است که هدف شاه ولی از کاربرد آیات و روایات چه بوده است و چه مقاصدی را دنبال می کرده است. شاه ولی به لحاظ ادبی و هم چنین برای اتقان کلام خود از آیات و روایات به کمک فنون مختلف ادبی چون اشاره، تلمیح، تضمین و تحلیل استفاده کرده است؛ به گونه ای که تسلط شگرف و هم زمان او به ادبیات و علوم قرآن و تفسیر هویدا است. اما از جنبه محتوایی گذشته از کمّیت بی نظیر آیات و روایات در آثار منظوم و منثور شاه ولی، این کمّیت در خدمت سه هدف عمده بوده است. نخست تفسیر و تأویل عرفانی آیات در قالب یک تفسیر موضوع محور؛ دوم تبیین اصطلاحات و فرهنگ و معارف عرفانی که از این طریق مقبولیت آن ها را در میان مردم بیشتر می کرده است؛ و سوم شرح و تبیین فضایل و رذایل اخلاقی و به بیان دیگر، تبیین عرفان عملی و سیر و سلوک عارفانه. در مجموع نحوه به کارگیری آیات و روایات توسط شاه ولی، الگوی تمام عیار عرفان دینی است که خود را مقیّد به نصوص دینی؛ اما با تأویل های عرفانی ویژه خود می داند.The Quantitative and Qualitative Applying of Verses and Hadiths in the Mystical Works of Shah Nematullah Vali Kermani
The widespread use of verses and hadiths in the poetic and prose works of Shah Nematullah Vali shows his great affinity with the holy Quran and Hadith.The issue of the present research is how the Shah Vali used verses and narrations in his works and what goals he pursued.Shah Vali has used verses and narrations with the various literary techniques such as terseness, allusion, implication, and analysis for aspect of appearance and literary and for the beauty and solidity of his words.In such a way that his excellent and simultaneous hegemony of the literature and science of the holy Qur'an and interpretation is obvious.But in terms of content, beyond the unique quantity of verses and hadiths in the works of poetry and prose of Shah Vali, this quantity has served three main purposes. The first is the mystical interpretation of the verses in the form of a subject-oriented interpretation, the second is the explanation of theosophicalphrases, culture and knowledge, which in this way increased their acceptance among the people. The third is the explanation of ethics vices and virtues,in other words, the explanation of practical theosophy and gnostic spiritual journeying and wayfaring.totally, the quantity and quality of the applying verses and narrations by Shah Vali is a complete model of religious mysticismthat considers itself to be bound by religious texts, but with its own mystical interpretations.