تأملی در تبیین های روان شناختی در فرآیند شکل گیری انقلاب اسلامی
آرشیو
چکیده
با توجه به شکل گیری برخی از نظریه های تبیین کننده انقلاب در شرایط خاص اجتماعی به وجود آمده، برخی از این نظریه ها در پاسخگویی به چرایی انقلاب و تبیین دقیق آن ناتوان هستند. با گذشت چهار دهه از انقلاب اسلامی، بررسی علل و عوامل و رویکردهای تبیینی این انقلاب هنوز از مباحث مطرح میان بسیاری از صاحب نظران است. بر همین اساس در پژوهش حاضر، تبیین روانشناختی به عنوان یکی از تبیین های موجود که شامل نظریات سرکوب غرایز، توقعات فزاینده و محرومیت نسبی می شود، در انقلاب اسلامی ایران مورد سنجش، ارزیابی و نقد قرار می گیرد. سوال اصلی مقاله این است که آیا تبیین های روانشناختی از قابلیت و توانایی در تحلیل انقلاب اسلامی برخوردارند؟ پس از کاربست نظریه مذکور مبتنی بر روش کیفی توصیفی، تحلیلی و با استفاده از ابزار فیش برداری یافته مقاله نشان می دهد بر اساس دلالت های مشترک از مهمترین علل عدم کارایی تبیین روانشناختی در بیان کامل علل وقوع انقلاب اسلامی می توان به مواردی همچون توجه نکردن به رهیافت های فرهنگی، بی توجهی به ساختار اجتماعی و سیاسی جامعه ایرانی و نقش رهبری امام خمینی(ره) اشاره کرد.A reflection on psychological explanations in the formation process of the Islamic revolution
Considering the formation of some theories explaining the revolution in specific social conditions, some of these theories are unable to answer the reason for the revolution and explain it precisely. Considering that four decades have passed since the Islamic revolution was one of the most important phenomena of the 20th century, the investigation, causes, factors, and explanatory approaches of this revolution are still discussed among many experts. Accordingly, in the present research, the psychological explanation as One of the existing explanations, which includes the theories of suppression of instincts, increasing expectations, and relative deprivation, is examined in the form of a theoretical framework and is evaluated and criticized in the Islamic Revolution of Iran. Based on this, the main question of the article is whether the explanation Do psychological factors have the capability and ability to analyze the Islamic Revolution? After applying the mentioned theories based on the descriptive and analytical-qualitative method and using the tools found, the article shows that based on the common implications, one of the most important reasons for the lack of effectiveness of the psychological explanation in fully explaining the causes of the Islamic revolution can be pointed to such things as lack of attention to cultural approaches, lack of attention to the social and political structure of Iranian society and the leadership role of Hazrat Imam Khomeini (RA).
تبلیغات
