شاخصه های اخلاق اجتماعی در رسانه با تمرکز بر نظریه تکافل اجتماعی
آرشیو
چکیده
یکی از حوزه های نوظهوری که به شدّت نیازمند شاخصه سازی است، حوزه اخلاق رسانه است. رسانه در دوران کنونی بر تمام ساحت های زندگی انسان (تفکرات، احساسات و اعمال) سایه افکنده است و روابط چهارگانه انسان با خود، خدا، طبیعت و دیگر انسان ها را دستخوش تحول قرار داده است. یکی از مهم ترین حوزه های ملموسی که رسانه قدرت تحول در آن را دارد، حوزه روابط انسان با دیگر انسان هاست که اخلاق اجتماعی را شکل می دهد. در این پژوهش به جای استفاده صرف از روش های آماری در شاخصه سازی، بر روش خبرگانی در تولید شاخصه های اخلاق اجتماعی در رسانه تأکید شده است. همچنین رویکردی که بر اساس آن شاخصه های اخلاق اجتماعی در رسانه احصاء می شود، رویکرد جمع آوری شاخص های موجود نیست؛ بلکه نویسنده به دنبال ساخت شاخص های مطلوب رسانه اخلاقی، در حوزه اخلاق اجتماعی است. برای تبیین و تحلیل شاخصه های مطلوب رسانه اخلاقی در حوزه اجتماعی، از نظریه تکافل اجتماعی استفاده شده است. نهادهای موضوع تکافل (همچون خانواده، خویشاوندان، همسایه، دوستان و برادران دینی) در چارچوب روابط غیر بازاری یا اخلاقی، با تأمین تمام نیازها و حل همه مشکلات افراد جامعه، نقش مهمی در استقرار و تقویت جامعه اخلاقی ایفا می کنند. حال رسانه طراز انقلاب اسلامی، به مدد اتکا به نظریه تکافل اجتماعی، می تواند نقش مهمی در شکل دهی به شاخصه های رسانه اخلاقی در حوزه اجتماعی ایفا کند. لذا با استفاده از آیات و روایات وارده حول نهادهای موضوع تکافل، می توانیم به بایسته های اشاعه اخلاق اجتماعی در رسانه پی ببریم. مهم ترین بایسته در این حوزه عبارت است از نفی فردگرایی و ترویج فرهنگ تعاون و همیاری در بستر نهادهای موضوع تکافل. خانواده گرایی، خویشاوند محوری، حُسن هم جواری و همسایگی، دوستی و ترابط میان مؤمنان در جامعه اسلامی و بایدها و نبایدهای هر یک از آن ها، از جمله شاخصه هایی هستند که رسانه ها به میزان تقرّب به آن ها، می توانند مروّج و مقوّم اخلاق اجتماعی در جامعه باشند .Characterization of Social Ethics in the Media Focusing on the Theory of Social Interdependence Responsibility
One of the emerging areas that is in dire need of characterization is the field of media ethics. The media now overshadows all areas of human life (thoughts, feelings, and actions) and has transformed man's fourfold relationship with himself, God, nature, and other human beings. One of the most important tangible areas in which the media has the power to transform is the area of human relations with other human beings, which shapes social ethics. In this study, instead of using only statistical methods in characterization, the expert method in producing social ethics characteristics in the media is emphasized. Also, the approach based on which the indicators of social ethics are computed in the media is not the approach of collecting existing indicators; Rather, the author seeks to construct desirable indicators of the moral media in the field of social ethics. The theory of social interdependence responsibility has been used to explain and analyze the desirable characteristics of moral media in the social field. Institutions subject to interdependence responsibility (such as family, relatives, neighbors, friends and religious brothers) in the context of non-market or moral relations, by providing all the needs and solving all the problems of society, play an important role in establishing and strengthening a moral society. Now, the media of the style of the Islamic Revolution, with the help of relying on the theory of social interdependence responsibility, can play an important role in shaping the characteristics of moral media in the social field. Therefore, by using the verses and narrations about the institutions on the subject of interdependence responsibility, we can understand the requirements for the dissemination of social ethics in the media. The most important requirement in this area is the denial of individualism and the promotion of a culture of cooperation and collaboration in the context of institutions subject to interdependence responsibility. Family orientation, kinship, good neighborliness, friendship and relationship between believers in Islamic society and the do's and don'ts of each of them are among the characteristics that the media can promote and strengthen social morality in society to the extent that they are close to them.
تبلیغات
