تحلیل هندسی نقوش و تکنیک گره چینی بناهای تاریخی شهرستان های خوانسار و گلپایگان از دوره صفوی تا پهلوی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
شهرستان های خوانسار و گلپایگان در حاشیه کویر مرکزی ایران، دارای بناهایی با کاربری مذهبی، مسکونی و خدماتی هستند که گره چینی جایگاه مهمی در معماری این اماکن دارد. هدف، شناخت و گونه شناسی ویژگی های فنی و هنری گره چینی در بناهای شهرستان های خوانسار و گلپایگان است. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی و روش نمونه گیری، هدفمند از نوع در دسترس است. جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و به ویژه بر مطالعات میدانی استوار است. یافته ها نشان می دهد کارکرد گره چینی در بناهای مذهبی شهرستان های خوانسار و گلپایگان ارسی، پنجره، درِ ورودی، روزن، صندوق قبر، منبر و ضریح و در بناهای غیرمذهبی پنجره، روزن و ارسی است. گره چینی در بناهای مذهبی با کارکرد متنوع تر و بیشتری به کار رفته است. بیشترین تکنیک به کاررفته آلت چینی پوک است. آلت و شیشه بیشتر برای ساخت ارسی و قواره بری کاربرد داشته و آلت و لقط بیشتر در اماکن مذهبی برای ساخت درهای ورودی کاربرد داشته است. انواع گره های هندسی در اماکن مذهبی و غیرمذهبی این شهرستان ها دیده می شود اما در اماکن مذهبی تنوع گره بیشتر است. گره های چهار، شش، هشت، ده و دوازده بیشترین کاربرد را داشته و اشکال بر مبنای چهار، دارای بالاترین کاربرد هستند.Geometric analysis of patterns and techniques of Girih Tiles of historical monuments of Khansar and Golpayegan from Safavid to Pahlavi period
The diversity of Girih tiles has led to their wide usage in architecture. Khansar and Golpayegan are located on the margin of Dasht-e Kavir with religious, residential, and service buildings. Girih tiles play a crucial role in architecture of above-mentioned cities. The purpose of this study is to recognize and understand the typology of the technical and artistic characteristics of Girih tiles in the buildings of Khansar and Golpayegan. The present study seeks to discover the different Girih tile techniques used in the religious and non-religious building of Khansar and Golpayegan. This research also deals with the different typology patterns and form of Girih tiles in aforementioned buildings. The research method is descriptive-analytical and the sampling method is targeted convenience. The data collection was in the library and field study forms. The results show that Girih tiles were used in sash windows, normal windows, main doors, openings, tombstones, Minbars, and Zarihs in religious buildings of Khansar and Golpayegan, while they were utilized the windows, openings, and sash windows in non-religious buildings. The Girih tiles of religious buildings have a wider application. "Hollow Linework" was the most common technique. The linework and glass were mostly used for creating sash windows and slating, while the linework and different textured Girihs were used more in religious buildings than non-religious ones for creating entrances. Different geometric Girihs can be observed in religious and non-religious buildings of these cities, but the religious buildings have more diversity. Four, six, eight, ten, and twelve Girihs are regarded as the most common and the four based Girihs have the widest application.
تبلیغات
