چکیده

إنّ الظواهر الاجتماعیه المدمّره تظهر بأشکال مختلفه ولها أسباب مختلفه. ومن بین تلک العوامل الفوضى والاضطراب السیاسی والذی یعبّر عنها ﺑ «الفتن البشریه». فهذا النوع من الفتن یسبب انحراف المجتمع ویعرض صحته النفسیه للخطر. وأما فی زمن أمیر المؤمنین (ع) انتشرت الفتن البشریه من کل حدبٍ وَصوب، وحاول تسلیط الضوء على الزوایا الخفیه لکل أنواع الفتن وإزاله النقاب عنها. فلذلک فإنّ الهدف من هذه المقاله دراسه کلام أمیر المؤمنین (ع) والطرق العملیه للتعامل مع الفتن البشریه. ویمکن لهذا البحث الذی کُتب بمنهج وصفی- تحلیلی أن یبیّن الفتن البشریه فی «نهج البلاغه» ویفصّل الفتن من منظور تأریخی، کما یستعرض مراکز الفتن البشریه وأمثلتها وأدواتها وطرق التعامل مع هذه المشکله. فتبیّن النتائج أنّ الامام علی (ع) قد واجه العدید من الفتن البشریه، وقد حدد بکلامه وعمله سبل الخروج من تلک الفتن. وتکمن أهمیه الموضوع الذی بین أیدینا فی شرح الفتن البشریه وتقدیم أمثله موضوعیه لها، وطرق التعامل معها.

فتنه‌های بشری و راهکارهای مقابله با آن در نهج‌البلاغه

پدیده‌های مخرب اجتماعی در شکل‌های متفاوت ظهور یافته و عوامل مختلفی دارند. از جمله این عوامل هرج ومرج و آشوب سیاسی که آن به «فتنه‌های بشری» تعبیر می‌گردد. چنین فتنه‌هایی سبب انحراف جامعه و به خطر انداختن سلامت روانی آن می‌شوند. در زمان امیرالمؤمنین فتنه‌های بشری از هر سو روی آورد و ایشان درصدد برآمد تا بر زوایای ناپیدای انواع فتنه‌ها نور بتاباند و نقاب از چهره آنها بردارد. از این روی هدف این پژوهش، بررسی فرمایش‌های امیرالمؤمنین (ع) و راه‌کارهای عملی در جهت مقابله با فتنه‌های بشری است. این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده می‌تواند در تبیین فتنه بشری در «نهج‌البلاغه»، ایجاد تمایز میان فتنه‌ها با نگاه تاریخی و نیز به معرفی کانون‌های فتنه بشری، مصادیق، ابزار و راه‌های مقابله با این معضل راهگشا باشد. نتایج نشان می‌دهد که امام علی (ع) فتنه‌های بشری متعددی رخ داد و آن حضرت در سخن و عمل راه برون‌رفت از این فتنه‌ها را مشخص نمودند. اهمیت موضوع مورد پژوهش در تبیین فتنه بشری، ارائه مصادیق عینی و راه‌کارهای مقابله با آن است.

تبلیغات