تصنیف انعکاس آیات القرآن الکریم فی نهج البلاغه «دراسه حاله التقوی» (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ن التقوی هی من المواضیع المهمه التی أکد علیها القرآن الکریم والسنه النبویه بشکل خاص. حیث فی کتاب نهج البلاغه قام الإمام علی علیه السلام بصفته مولى المتقین بالتفسیر والشرح کثیرًا حول هذا الموضوع وصلته بالمسائل الأخرى. فی کثیر من الأحیان، فإن الإمام علی۷ فی موضوع التقوى له نظره للآیات القرآنیه، وهذه الآیات تنعکس بأشکال مختلفه فی کلامه، مما یشیر إلى الارتباط العمیق بینه وبین القرآن الکریم، وفی الواقع، یشیر هذا الأمر إلى العلاقه الوثیقه بین الثقلین. ینقسم هذا الانعکاس إلى ثلاثه أقسام وهی الإستشهاد، الإقتباس والتلمیح. هذه الدراسه ذات الطریقه الوصفیه التحلیلیه هی محاوله لدراسه هذه الأنواع وإظهار الارتباط بین القرآن الکریم ونهج البلاغه فی موضوع ومسأله التقوى؛ کما أن التقوى فی القرآن الکریم قد جاءت بتفاسیر وأمثله مختلفه؛ فإن الإمام علیه السلام دأیضًا من حیث اللفظ والمعنى ومن خلال الإستفاده من القرآن الکریم قام بتفسیره وتوضیحه؛ وکذلک قام بتبیین المؤشرات، الأرضیه، العوامل، الأدوات، الآثار والعقبات فی موضوع التقوى وصفات المتقین، وربط مواضیع متعدده من خلال الأقسام المذکوره مع هذا البحث بحیث یکون مصدر ومنبع جمیع ذلک الکلام هو الوحی.گونهشناسی بازتاب آیات قرآن در نهجالبلاغه «مطالعه موردی تقوا»
تقوا از موضوعات مهمی است که قرآن و سنّت بر آن تأکید ویژه دارند. امام علی (ع) نیز که خود پیشوای متّقین هستند، در نهجالبلاغه، پیرامون این موضوع، تبیین آن و ارتباط آن با مسائل دیگر، فراوان سخن گفتهاند. امام (ع) در بحث تقوا در موارد زیادی به آیات قرآن نظر دارند و این آیات به گونههای مختلف در کلامشان بازتاب داشته است که نشان از پیوند ناگسستنی و عمیق بین ایشان و قرآن و در حقیقت، نشان از ارتباط جدانشدنی ثقلین دارد. این بازتاب به سه گونة استشهاد، اقتباس و تلمیح تقسیم میشود. پژوهة حاضر با روشی توصیفی-تحلیلی، کوششی است در جهت بررسی این گونهها و نمایانساختن ارتباط بینامتنی میان قرآن و نهجالبلاغه در ساحت موضوع تقوا؛ همانطور که تقوا در قرآن از جهات مختلف مطرح شده؛ امام علی (ع) نیز -در جهت لفظ و معنا- با الهام از قرآنکریم، به تعریف آن پرداختهاند؛ شاخصهها، زمینهها و اسباب، لوازم، آثار، موانع تقوا و صفات متقین را بیان نمودهاند و موضوعات متعددی را از طریق گونههای مذکور با این بحث پیوند دادهاند که سرچشمة تمام آن کلام وحی است.