تحلیل أسلوب «بلغنی» التعبیری فی نهج البلاغه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یعد تعبیر "بلغنی" من التعابیر البارزه فی نهج البلاغه. وتم استخدام هذا التعبیر ۱۳ مره فی مواضیع مختلفه، وتکرار هذا التفسیر فی تعابیر مختلفه مع تماسکه النصی إلى جانب وحده غرض التوبیخ، جعل من کلمه "بلغنی" أسلوبًا للتعبیر؛ أسلوب یمکن أن یجعل خطاب نهج البلاغه أکثر وضوحًا. ففی هذا البحث تم شرح طرق استخدام کلمه بلغنی بالمنهج الوصفی التحلیلی، وحسب المحور النحوی، یتم تحلیل المفاهیم المستمده من مجموعه العبارات. وتظهر نتیجه البحث أن أسلوب تعبیر بلغنی مصحوب بکلمات أخرى مثل «بلغنی أنّ، فقد بلغنی، وقد بلغنی، لقد بلغنی ولئن بلغنی أنّ وغیرها». بناءً على الموضوع والغرض المحدد الذی تم تقدیمه بهیکل مختلف بحیث تکون الاختلافات الطفیفه فی کل بنیه مناسبه لموضوع بلغنی والغرض منه وترتبط بمحوره النحوی. بالإضافه إلى هذا الأسلوب المتمثل فی کلمه بلغنی فی التعبیر فی المحورین النموذجی والنحوی بشکل عام، فإنه یحتوی أیضًا على رسائل یمکن اعتبار أهمها بعدًا رقابیًا قویًا فی هیکل حکومه الإمام (ع).تحلیل سبک بیانی «بلغنی»در نهج البلاغه
از جمله تعابیر شاخص درنهج البلاغه تعبیر «بلغنی» است.این تعبیر 13 بار درموضوعات متفاوت مورد استفاده قرارگرفته است. تکرار این تعبیردرساختارهای متفاوت با انسجام متنی آن به همراه وحدت غرض توبیخ، باعث شده بلغنی به یک سبک بیانی بدل شود؛سبکی که می‌تواندوجه بلاغت نهج‌البلاغه را بیشترنمایان سازد. در این جستار به روش توصیفی تحلیلی، شیوه‌های به کارگیری بلغنی، تبیین و باتوجه به محورهای همنشینی، مفاهیم برآمده از مجموع عبارت حاصل شده، تحلیل شده است. نتیجه بحث نشان می‌دهد سبک بیانی بلغنی در همنشینی با کلمات دیگر مانند «بلغنی أنّ، فقد بلغنی، و قد بلغنی، لقد بلغنی ولئن بلغنی أنّ و...» براساس موضوع و غرض خاص با ساختاری متفاوت ارائه شده به گونه‌ای که تفاوت‌های جزئی در هر ساختار با موضوع و غرض بلغنی متناسب و با محور جانشینی آن مرتبط است. گذشته از این سبک بیانی بلغنی در دو محور همنشینی و جانشینی، به صورت کلی نیز دارای پیام‌هایی است که می‌توان مهمترین آن را بُعد نظارتی قوی در ساختار حکومت امام(ع) دانست.
تبلیغات
